Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Obejmują one w szczególności sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Wskazuje na to art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym (dalej jako: usg). Także art. 3 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (dalej jako: uzzw) przewiduje, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy.
Ustawodawca nie wskazuje terminu
Ustawodawca nakłada w ten sposób na samorząd gminny obowiązek zapewnienia budowy wodociągów i kanalizacji. W myśl art. 3 ust. 3 uzzw, gmina ustala kierunki rozwoju sieci wodno-kanalizacyjnych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Przepisy uzzw nie precyzują jednak, w jakim terminie jednostka samorządu terytorialnego powinna zapewnić wybudowanie sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej. Kwestie te są przedmiotem planu rozwoju i modernizacji lub są realizowane w ramach oceny aktualności miejscowych planów. Tym samym jeśli nie ma warunków dla realizacji obowiązku zapewnienia dostaw wody, to gmina nie musi jej dostarczać w inny sposób.
Gmina ma zadanie, ale mieszkaniec nie ma roszczenia
Z art. 7 ust. 1 pkt 3 usg i art. 3 ust. 1 uzzw wynika, że zaopatrzenie w wodę, budowa i utrzymanie urządzeń wodociągowo - kanalizacyjnych jest zadaniem własnym gminy, która może w jego realizacji posłużyć się przedsiębiorstwem wodociągowo - kanalizacyjnym. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (postanowienie z 25 lutego 2020 r., sygn. akt IV SAB/Po 37/20) podkreślił, że budowa tych urządzeń nie jest obowiązkiem o charakterze bezwzględnym, lecz ma charakter warunkowy i jest jedynie środkiem do realizacji zadań (zob. także wyrok WSA w Łodzi z 29 czerwca 2012 r., sygn. akt II SA/Łd 220/12). Z przepisów tych trudno wyprowadzić obowiązek gminy do budowy urządzeń na każdej nieruchomości. Nie można też wywodzić wniosku, że właścicielom nieruchomości przysługuje jakiekolwiek roszczenie, którego istotą jest prawo żądania wykonania czy też przejęcia sieci. Także Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 25 maja 2020 r., sygn. akt II OSK 3042/19) wskazuje, że na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 usg i art. 3 ust. 1 uzzw nie można uznać, że zadania te muszą zostać zrealizowane. Stanowią one bowiem źródło kompetencji gminy, a nie jej obowiązków.
Budowa urządzeń wodociągowych, o których stanowi art. 15 ust. 1 uzzw nie jest celem samym w sobie, lecz środkiem do realizacji zadań. NSA zwrócił uwagę, że o tym, czy wykonanie konkretnego zadania ma charakter obowiązkowy decydują przepisy ustaw szczególnych. Natomiast z art. 15 ust. 1 uzz nie wynika, że przedsiębiorstwo wodociągowe (czy też gmina) musi wyposażyć w sieci każdą nieruchomość, na której planowane są inwestycje mieszkaniowe.
Czytaj także: Większość gmin chce wyższych opłat za wodę i ścieki >>>
Woda powinna być odpowiedniej jakości
Dostarczana woda powinna spełniać określone parametry zdrowotne. Władztwo organów gminy i obowiązki z tym związane obejmują wszystkich mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego jako członków tej wspólnoty i całe terytorium należące do danej gminy. NSA (w wyroku z 4 marca 2020 r., sygn. akt II OSK 1107/18) podkreślił, że nie stoi temu na przeszkodzie to, że niektórzy zaopatrują się w wodę z własnych studni, czy też ujęć wody, nienależących formalnie do gminy, czy też przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Nie zwalnia to bowiem gminy z ustawowego obowiązku zaopatrzenia swoich mieszkańców w wodę należytej jakości. Ponadto z obowiązku tego nie zwalnia nieutworzenie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Taką okolicznością nie jest też budowa gminnych wodociągów ani przejmowanie takich urządzeń (wyrok WSA we Wrocławiu z 2 lutego 2012 r., sygn. akt IV SA/Wr 715/11).
Cena promocyjna: 99 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Gmina nie musi podstawiać beczkowozów
Co natomiast w sytuacji, gdy nieruchomości nie mają sieci wodociągowej, a posiadane przez mieszkańców prywatne studnie nie zaspakajają ich potrzeb? Trzeba zaznaczyć, że z przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie wynika obowiązek dostarczania mieszkańcom wody w beczkowozach, jeśli nie ma sieci wodociągowej. Akt ten określa relacje pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym, a odbiorcami usług. Nie zaś relacje pomiędzy gminą i jej mieszkańcami w zakresie zaopatrzenia w wodę. Natomiast jeśli gmina chciałaby dostarczać wodę beczkowozami, to musiałaby zawrzeć stosowną umowę z przedsiębiorstwem wodno-kanalizacyjnym i zapłacić za tę usługę. Następnie mogłaby określić sposób, w jaki będzie się rozliczać z mieszkańcami. Zapewnienie w ten sposób stałych dostaw jest jednak mało prawdopodobne.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
