Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ustalenia wysokości opłat za przyłączenie do sieci wodociągowej.


Jeden z mieszkańców gminy wezwał radę do usunięcia naruszenia prawa dokonanego uchwałą. W uzasadnieniu wskazał, że zawarł z gminą umowę cywilnoprawną, zgodnie z którą gmina, przy zaangażowaniu środków własnych oraz środków skarżącego, zobowiązała się zrealizować budowę wodociągu z przyłączem do budynku, stanowiącego jego własność. Warunkiem uzyskania podłączenia nieruchomości do sieci wodociągowej było poniesienie opłaty przyłączeniowej, którą skarżący wpłacił na rachunek urzędu gminy. Następnie wystąpił o jej zwrot, wskazując, że ustalenie i pobór tej opłaty był nielegalny. Gmina odmówiła zwrotu uzasadniając swoją decyzję tym, że strony zawarły pisemną umowę cywilnoprawną.

WSA uznał, iż zaskarżona uchwała została wydana bez upoważnienia ustawowego. Nie należy do kategorii aktów prawnych określających zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Sąd podkreślił, iż z faktu, że sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę należą do zadań własnych gminy nie wynika kompetencja dla organu gminy do wprowadzania opłat za podłączenie do sieci podmiotów chcących z niej korzystać. Niewątpliwie podstawy materialnoprawnej zaskarżonej uchwały nie stanowi również art. 167 ust.1 Konstytucji RP , zgodnie z którym jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań. Przepis ten nie zawiera upoważnienia do nakładania obowiązków na adresatów działań administracji publicznej, a jednostronne nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, w tym opłat, nie jest dopuszczalne bez wyraźnego upoważnienia ustawowego.

Z art. 84  Konstytucji RP  wynika, że obywatel jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych przewidzianych wyłącznie ustawą. W tej sprawie nie można uznać obowiązków określonych zaskarżoną uchwałą za świadczenie dobrowolne. W konsekwencji WSA stwierdził, że uchwała wykracza poza prawotwórcze kompetencje rady, ustalone przepisami art. 40 ustawy o samorządzie gminnym . Nie ma wyraźnego upoważnienia ustawowego, nie należy też do kategorii aktów prawnych określających zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Na podstawie: Wyrok WSA w Krakowie z 16 października 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 780/12, nieprawomocny

Przydatne materiały:
 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)