Umożliwienie i udzielanie pomocy w głosowaniu korespondencyjnym
Zgodnie z art. 61a, korespondencyjnie głosować może wyłącznie wyborca niepełnosprawny o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Zgodnie z pkt II informacji PKW (ZPOW-432-2/14) dostępnej na stronach www.pkw.gov.pl, prawo do głosowania korespondencyjnego mają osoby posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w tym także wyborcy posiadający orzeczenie organu rentowego o:
1) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. о emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 poz. 1440, z późn. zm.);
2) niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy wymienionej w pkt 1;
3) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1;
4) zaliczeniu do I gruру inwalidów;
5) zaliczeniu do II grupy inwalidów;
6) stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.
Czytaj też: Lokale wyborcze muszą być dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych
Zadania wójta związane z głosowaniem korespondencyjnym:
1. Poinformowanie wyborców o możliwości głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych. (Patrz pkt 1).
2. Wyznaczenie dla celów głosowania korespondencyjnego na obszarze gminy co najmniej jednej komisji obwodowej, przy czym nie może to być komisja z obwodu odrębnego (art. 61b Kodeksu wyborczego).
3. Przyjmowanie zgłoszeń od wyborców informujących o zamiarze głosowania korespondencyjnego składanych w terminie do 27 października br. (tj. do 21 dnia przed dniem wyborów, art. 61c Kodeksu wyborczego).
Biorąc pod uwagę, że przedmiotowe zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej wójt powinien zorganizować odpowiednią obsługę, w tym szczególnie wyznaczyć i upoważnić pracowników samorządowych, którzy będą się tymi czynnościami zajmowali.
Procedura przyjmowania zgłoszeń powinna uwzględniać przyjmowanie i weryfikację danych wyborcy niepełnosprawnego:
1) nazwisko i imię (imiona);
2) imię ojca;
3) datę urodzenia;
4) numer ewidencyjny PESEL;
5) oświadczenie o wpisaniu wyborcy do rejestru wyborców w danej gminie;
6) oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie;
7) wskazanie adresu stałego zamieszkania, na który ma być wysłany pakiet wyborczy, w tym ewentualne żądanie nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a oraz konieczność dołączenia kopii aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności.
Biorąc pod uwagę, że w tym przypadku możemy mieć do czynienia z osobą niepełnosprawną mogącą mieć problem z opuszczaniem swojego mieszkania, wydaje się zasadne, aby wójt zapewnił odbiór kopii orzeczeń właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności np. poprzez wizytę u tej osoby upoważnionego pracownika urzędu gminy.@page_break@
Prowadzenie czynności związanych z uzupełnianiem zgłoszeń niespełniających wymogów ustawowych. Wójt lub upoważniony przez niego pracownik urzędu gminy wzywa wyborcę niepełnosprawnego do uzupełnienia zgłoszenia w terminie 3 dni (art. 61d § 1 Kodeksu wyborczego).
Wzór wezwania do usunięcia wad zgłoszenia zamiaru głosowania korespondencyjnego [11]
Informowanie (na piśmie) wyborców, którzy zgłoszenia złożyli po terminie, nie uzupełnili zgłoszenia w terminie, a także wyborców, którzy wystąpili z wnioskiem o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania, że zgłoszenie pozostawia się bez rozpoznania (art. 61d § 2 Kodeksu wyborczego).
Wzór pisma informującego o pozostawieniu bez rozpoznania zgłoszenia zamiaru głosowania korespondencyjnego [12]
Wyborcę niepełnosprawnego, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, przepisuje się do spisu wyborców sporządzonego dla obwodu głosowania właściwego dla komisji, wyznaczonej dla celów głosowania korespondencyjnego (art. 61e Kodeksu wyborczego).
Przygotowanie i dostarczenie pakietu wyborczego następuje wyłącznie do rąk własnych wyborcy niepełnosprawnego, po okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość i pisemnym pokwitowaniu odbioru, za pośrednictwem:
1) upoważnionego pracownika;
2) operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529). Do przesyłki pakietu wyborczego w zakresie nieuregulowanym stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe dotyczące przesyłki poleconej,
- w terminie nie później niż 7 dni przed dniem wyborów (tj. 7 listopada br.)
Jeżeli wyborca niepełnosprawny nie może potwierdzić odbioru, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje odbierającego i przyczynę braku jego podpisu.
W przypadku nieobecności wyborcy niepełnosprawnego pod wskazanym adresem, doręczający umieszcza zawiadomienie o terminie powtórnego doręczenia w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania wyborcy. Termin powtórnego doręczenia nie może być dłuższy niż 3 dni od dnia pierwszego doręczenia.
Informację o wysłaniu pakietu wyborczego umieszcza się w rubryce spisu wyborców „uwagi”, odpowiadającej pozycji, pod którą umieszczono nazwisko wyborcy niepełnosprawnego.
Pakiety wyborcze niedoręczone są przekazywane okw do zakończenia głosowania. (Art. 61f Kodeksu wyborczego).
Wzór pokwitowania przekazania okw niedoręczonych pakietów wyborczych [14]
Uwaga!
Skorzystanie z uprawnienia głosowania korespondencyjnego (podobnie jak przy przepisaniu się do innego obwodu, przystosowanego dla osób niepełnosprawnych) może spowodować, że wyborca nie będzie głosował na kandydata/ów startujących we właściwym dla niego, ze względu na miejsce zamieszkania, okręgu wyborczym. Należy o tym wyborcę bezwzględnie poinformować.
W skład pakietu wyborczego przekazywanego wyborcy wchodzą: koperta zwrotna, karty do głosowania, koperta na karty do głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na kartach do głosowania, instrukcja głosowania korespondencyjnego i ewentualnie nakładka na kartę do głosowania sporządzona w alfabecie Braille'a — jeżeli wyborca zażądał jej przesłania.
Po oddaniu głosu, karty do głosowania wyborca umieszcza w kopercie oznaczonej „Koperta na karty do głosowania” i kopertę tę zakleja. Niezaklejenie koperty na karty do głosowania spowoduje, że nie będzie ona uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania.
Zaklejoną kopertę na karty do głosowania należy włożyć do koperty zwrotnej
zaadresowanej na adres obwodowej komisji wyborczej.
Do koperty zwrotnej należy także włożyć oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu. Przed włożeniem oświadczenia do koperty należy wpisać na nim miejscowość i datę jego sporządzenia oraz własnoręcznie je podpisać. Niewłożenie oświadczenia do koperty zwrotnej lub niepodpisanie go spowoduje, że karta do głosowania nie będzie uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania.
Czytaj też: Wójt informuje niepełnosprawnych o możliwych sposobach głosowania (wzory)
Kopertę zwrotną należy zakleić i nadać na adres obwodowej komisji wyborczej. Nadanie polega na przekazaniu koperty zwrotnej przedstawicielowi Poczty Polskiej, w miejscu zamieszkania wyborcy głosującego korespondencyjnie. Przedstawiciel Poczty Polskiej wyda wyborcy dowód nadania. Nadanie koperty zwrotnej może nastąpić nie później niż ostatniego roboczego dnia, przed dniem wyborów. Termin nadania koperty zwrotnej wyborca może ustalić w trakcie doręczania mu pakietu wyborczego.
Wyborca może osobiście, do czasu zakończenia głosowania, dostarczyć kopertę zwrotną do obwodowej komisji wyborczej, której adres znajduje się na kopercie zwrotnej.
Głosować korespondencyjne nie mogą wyborcy niepełnosprawni umieszczeni w spisach wyborców w: obwodach głosowania utworzonych w zakładach opieki zdrowotnej, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, a także wyborcy, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania.
5. Inne ułatwienia dla wyborców niepełnosprawnych.
Działania wójta powinny uwzględniać fakt, że nie każdy wyborca niepełnoprawny zwróci się o pomoc. Dlatego należy spowodować, aby zgodnie z art. 37c § 1 Kw we wszystkich lokalach wyborczych (nie jak dotychczas tylko w lokalach dostosowanych dla osób niepełnosprawnych) obwieszczenia wyborcze umieszczane w lokalu wyborczym jak i poza nim oraz wyniki głosowania w obwodach głosowania były zamieszczane w miejscach łatwo dostępnych dla osób niepełnosprawnych o ograniczonej sprawności ruchowej.
W najbliższych wyborach będzie można również głosować przy użyciu nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a. Biorąc pod uwagę, że decyzją PKW w nakładki Braille’a są wyposażone wszystkie obwody głosowania i podlegają one zwrotowi po oddaniu głosu przez wyborcę, każdy głosujący, który jest osobą niewidomą lub niedowidzącą i poprosi o jej będzie mógł skorzystać z takiej nakładki.
Ponadto, wójt może podejmować inne działania ułatwiające niepełnosprawnym głosowanie, odpowiednio do rodzaju ich niepełnosprawności. Tradycyjnym już działaniem jest zapewnienie transportu niepełnosprawnym z miejsca zamieszkania do lokalu wyborczego i z powrotem. Kierowca, bądź inna osoba może też być zobowiązana, aby zgodnie z art. 53 Kw pomagać niepełnosprawnym w głosowaniu o ile sobie tego zażyczą, gdyż w trakcie głosowania w lokalu wyborczym wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, może pomagać w głosowaniu w lokalu wyborczym inna osoba, w tym także niepełnoletnia. Pomoc ta może mieć tylko charakter techniczny; nie może polegać na sugerowaniu wyborcy sposobu głosowania lub na głosowaniu w zastępstwie. Dopuszczalne jest, aby na życzenie wyborcy niepełnosprawnego w pomieszczeniu za zasłoną przebywała osoba udzielająca pomocy.
Osobą tą nie może być członek komisji ani mąż zaufania. Członkowie okw są obowiązani i ograniczeni jednocześnie, wyłącznie na prośbę wyborcy niepełnosprawnego, do przekazania ustnie treści obwieszczeń wyborczych w zakresie informacji o komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz zarejestrowanych kandydatach i listach kandydatów.
Czytaj też: Niepełnosprawni i osoby starsze mogą głosować za pośrednictwem pełnomocnika (wzory)