Eksplodować z głową i zgodnie z prawem – klika uwag o używaniu fajerwerków

Bezpieczeństwo imprez sylwestrowych zależy w dużej mierze od rozsądnego i przemyślanego używania fajerwerkw. Spory udział w zapewnieniu bezpieczeństwa obywatelom mają rwnież jednostki samorządu terytorialnego, zarwno przez stanowienie odpowiednich przepisw porządkowych, jak i ich egzekwowanie z pomocą straży gminnych (miejskich).

Obrót fajerwerkami regulowany jest przez ustawę z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U. Nr 67, poz. 679 ze zm. dalej jako ustawa). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy nie jest wymagane uzyskanie koncesji na obrót wyrobami pirotechnicznymi, o których mowa w art. 62c ust. 1 pkt 1 lit. a-c, pkt 2 lit. a oraz pkt 3 lit. a ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. Nr 117, poz. 1007, z późn. zm.), tj. wyrobami, które charakteryzują się bardzo niskim, niskim bądź średnim zagrożeniem życia i zdrowia ludzi oraz mienia i środowiska (petardy, zimne ognie, strzelające konfetti, bączki, wiry, kulki dymne i inne). Informacje o stopniu zagrożenia winien podać producent materiałów bądź ich importer. Wyroby, na obrót którymi wymagane jest posiadanie koncesji, wymieniono w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów broni i amunicji oraz wykazu wyrobów i technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, na których wytwarzanie lub obrót jest wymagana koncesja (Dz. U. Nr 145, poz. 1625 ze zm.).

Niedozwolona jest sprzedaż wyrobów pirotechnicznych, wyłączonych spod koncesjonowania, osobom niepełnoletnim. W celu zweryfikowania wieku kupującego można poprosić o okazanie stosownego dokumentu tożsamości. Przedsiębiorca, który złamie zakaz, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 37 ustawy). Nie należy również zapominać, że zgodnie z prawem przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Stanowi o tym wyraźnie art. 14 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447). Niedopełnienie tego obowiązku skutkować będzie odpowiedzialnością z art. 601 § 1 Kodeksu wykroczeń, co wiąże się z karą ograniczenia wolności albo grzywny. Ponadto przy obrocie materiałami pirotechnicznymi przedsiębiorcy winni stosować się do przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych (Dz. U. Nr 163, poz. 1577).

Osobną kwestią jest samo obchodzenie się z materiałami pirotechnicznymi. Nieostrożne zachowania z użyciem materiałów wybuchowych, łatwo zapalnych (lub substancji promieniotwórczych), albo wykraczające przeciwko przepisom o wyrobie, sprzedaży, przechowywaniu, używaniu lub przewożeniu takich materiałów podlegają karze aresztu, grzywny lub karze nagany. Ponadto w razie popełnienia wykroczenia można orzec przepadek przedmiotów stanowiących przedmiot wykroczenia. Podstawą do takiego działania jest art. 83 Kodeksu wykroczeń.

Osobną kwestią są przepisy stanowione przez organy gmin i powiatów, a także wojewodów, ograniczające lub zabraniające stosowania materiałów pirotechnicznych w określonym okresie czasu. Przepisy te, mające formę przepisów porządkowych, mogą określać zasady używania materiałów pirotechnicznych, a także kary za ich naruszenie. Ich stanowienie budzi jednak pewne wątpliwości dotyczące przekroczenia upoważnienia ustawowego dla organu stanowiącego j.s.t. Pomimo tego, że wiele uchwał tego typu funkcjonuje w obrocie prawnym, sądy administracyjne orzekają o ich nieważności (por. wyrok WSA w Lublinie z dnia 15 listopada 2007, sygn. III SA/Lu 511/07, LEX Nr 356089).

Kontrolę przestrzegania wymienionych wyżej przepisów sprawuje Policja w ramach przysługujących jej uprawnień. Przepisy porządkowe stanowione przez jednostki samorządu terytorialnego egzekwowane mogą być również przez straże gminne (miejskie).

Pomijając kwestie prawne Policja apeluje, by nie dopuszczać do sytuacji, w której dzieci same używają petard i fajerwerków. Zabronione jest korzystanie z materiałów pirotechnicznych w pomieszczeniach zamkniętych, nie wolno wypuszczać fajerwerków z okien i balkonów ponieważ mogą wpaść do mieszkania i spowodować panikę lub pożar.