Czy gmina może odmówić zapewnienia dowozu ucznia szesnastoletniego z niepełnosprawnością sprzężoną (upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim i niepełnosprawność ruchowa) do zasadniczej szkoły zawodowej?
Rodzice ucznia nie mają możliwości codziennego dowożenia syna do szkoły zawodowej, a gmina oferuje tylko pokrycie kosztów dojazdów ucznia i opiekuna.
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 29 grudnia 2009 r.
stan prawny dotychczas nie uległ zmianie
Gmina nie może odmówić zapewnienia dowozu ucznia szesnastoletniego z niepełnosprawnością sprzężoną do zasadniczej szkoły zawodowej. Jest to bowiem ustawowe zadanie gminy, które może być realizowane poprzez zapewnienie bezpłatnego transportu lub zwrot kosztów przejazdu ucznia.
Uzasadnienie
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., nakłada na organy stanowiące gmin ustalenia planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminę, aby droga dziecka z domu do szkoły nie przekraczała:
1) 3 km - w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych,
2) 4 km - w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów.
W sytuacji, gdy droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza te odległości, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot koszów przejazdu środkami komunikacji publicznej. W odniesieniu do uczniów niepełnosprawnych ustawodawca wprowadził przepisy jeszcze dalej idące - nałożył na gminę obowiązek zapewnienia transportu i opieki, niezależnie od odległości, jaka dzieli dziecko posiadające orzeczenie o niepełnosprawności od placówki, w której realizuje obowiązek szkolny bądź obowiązek nauki. Odnosząc się do sytuacji opisanej w pytaniu, należy stwierdzić, że zgodnie z zapisem art. 17 ust. 3a pkt 2 u.s.o. obowiązkiem gminy jest zapewnienie dzieciom i młodzieży, upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia. W przypadku, gdy dowożenie ucznia i opieka jest zapewniona przez rodziców, opiekunów lub opiekunów prawnych, gmina ma obowiązek zwrotu kosztów przejazdu ucznia oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka na zasadach określonych w umowie zawartej pomiędzy wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), a rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi ucznia.
Zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki jest zadaniem obligatoryjnym. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 5 czerwca 2008 r., II SA/Bd 211/08, Sąd Wojewódzki orzekł, iż wykładnia językowa przepisu art. 17 ust. 3a u.s.o. wskazuje, że wymienionym w nim alternatywnie obowiązkom gminy towarzyszy uprawnienie rodziców dziecka do wyboru rodzaju spoczywającego na gminie obowiązku. Jeśli nie chcą lub nie mogą zapewnić dowożenia dziecka do właściwej placówki, mogą żądać, aby gmina zapewniła ich dziecku bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu. Jeśli natomiast zdecydują o dowożeniu dziecka we własnym zakresie, organ gminy nie może tego kwestionować. W podobnym tonie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 16 stycznia 2008 r., VIII SA/Wa 614/07, w którym stwierdził, iż art. 17 ust. 3a u.s.o. przewiduje wyłącznie dwie formy realizacji obowiązku gminy zapewnienia uczniom niepełnosprawnym transportu i opieki w czasie przewozu - bezpłatny transport i opiekę lub zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej - wyłącznie wtedy, gdy opiekę zapewniają rodzice. W odmiennym przypadku gmina ma obowiązek zapewnić takim uczniom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu.
Rodzice ucznia nie mają możliwości codziennego dowożenia syna do szkoły zawodowej, a gmina oferuje tylko pokrycie kosztów dojazdów ucznia i opiekuna.
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 29 grudnia 2009 r.
stan prawny dotychczas nie uległ zmianie
Gmina nie może odmówić zapewnienia dowozu ucznia szesnastoletniego z niepełnosprawnością sprzężoną do zasadniczej szkoły zawodowej. Jest to bowiem ustawowe zadanie gminy, które może być realizowane poprzez zapewnienie bezpłatnego transportu lub zwrot kosztów przejazdu ucznia.
Uzasadnienie
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., nakłada na organy stanowiące gmin ustalenia planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminę, aby droga dziecka z domu do szkoły nie przekraczała:
1) 3 km - w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych,
2) 4 km - w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów.
W sytuacji, gdy droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza te odległości, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot koszów przejazdu środkami komunikacji publicznej. W odniesieniu do uczniów niepełnosprawnych ustawodawca wprowadził przepisy jeszcze dalej idące - nałożył na gminę obowiązek zapewnienia transportu i opieki, niezależnie od odległości, jaka dzieli dziecko posiadające orzeczenie o niepełnosprawności od placówki, w której realizuje obowiązek szkolny bądź obowiązek nauki. Odnosząc się do sytuacji opisanej w pytaniu, należy stwierdzić, że zgodnie z zapisem art. 17 ust. 3a pkt 2 u.s.o. obowiązkiem gminy jest zapewnienie dzieciom i młodzieży, upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia. W przypadku, gdy dowożenie ucznia i opieka jest zapewniona przez rodziców, opiekunów lub opiekunów prawnych, gmina ma obowiązek zwrotu kosztów przejazdu ucznia oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka na zasadach określonych w umowie zawartej pomiędzy wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), a rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi ucznia.
Zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki jest zadaniem obligatoryjnym. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 5 czerwca 2008 r., II SA/Bd 211/08, Sąd Wojewódzki orzekł, iż wykładnia językowa przepisu art. 17 ust. 3a u.s.o. wskazuje, że wymienionym w nim alternatywnie obowiązkom gminy towarzyszy uprawnienie rodziców dziecka do wyboru rodzaju spoczywającego na gminie obowiązku. Jeśli nie chcą lub nie mogą zapewnić dowożenia dziecka do właściwej placówki, mogą żądać, aby gmina zapewniła ich dziecku bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu. Jeśli natomiast zdecydują o dowożeniu dziecka we własnym zakresie, organ gminy nie może tego kwestionować. W podobnym tonie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 16 stycznia 2008 r., VIII SA/Wa 614/07, w którym stwierdził, iż art. 17 ust. 3a u.s.o. przewiduje wyłącznie dwie formy realizacji obowiązku gminy zapewnienia uczniom niepełnosprawnym transportu i opieki w czasie przewozu - bezpłatny transport i opiekę lub zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej - wyłącznie wtedy, gdy opiekę zapewniają rodzice. W odmiennym przypadku gmina ma obowiązek zapewnić takim uczniom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu.