Organ nadzoru budowlanego prowadzi postępowanie administracyjne z art. 48 Prawa budowlanego w sprawie samowoli budowlanej polegającej na dobudowie do budynku mieszkalnego zadaszenia - altany. Wydano w dniu 30 października 2014 r. postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych i nałożeniu obowiązków przedstawienia dokumentów wskazanych w art. 48 ust. 3 ustalając termin 31 marca 2014 r. Kolejnym krokiem było wydanie przez tutejszy organ decyzji na rozbiórkę z uwagi na to, że inwestor nie wykonał obowiązku. Inwestor przedłożył pismo, że nie mógł wykonać nałożonego obowiązku z uwagi na to, że termin dawno minął.

Co zrobić w takim przypadku, gdy organ wpisał błędną datę (powinno być 31 marca 2015 r.) wykonania obowiązku, a decyzja na rozbiórkę stała się już ostateczna?

Odpowiedź
Organ, który wydał ostateczną decyzję o rozbiórce powinien wystąpić z pismem do organu wyższego stopnia o weryfikację z urzędu przedmiotowej decyzji w trybie stwierdzenia nieważności.

Jeżeli w następstwie tego postępowania decyzja pozostanie w obrocie prawnym, będzie podlegała egzekucji, jeżeli natomiast zostanie z obrotu wyeliminowana, należy przeprowadzić ponowne postępowanie w trybie art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - dalej pr. bud.

Uzasadnienie
Sytuacja jest niejednoznaczna i trudna do oceny, która nie budziłaby wątpliwości. Data 31 marca 2014 r., czyli data jeszcze sprzed wszczęcia postępowania administracyjnego była oczywistą omyłką pisarską. Sprostowanie jednak aktualnie tego uchybienia nie jest możliwe, ponieważ faktyczny termin, którego dotyczyło postanowienie już upłynął (31 marca 2014 r.).

Gdyby postępowanie w sprawie legalizacji pozostawało nadal w toku, organ miałby w zasadzie ma dwa wyjścia. Pierwsze - obarczone ryzykiem - wykazywać konsekwentnie, że w świetle akt sprawy, a być może treści uzasadnienia postanowienia, datą, którą wyznaczono był bezspornie 31 marca 2014 r. i nie zmienia tego faktu wadliwie określona cyfra w postanowieniu. Wówczas można byłoby kontynuować postępowanie i wydać decyzję je kończącą. Drugim rozwiązaniem byłoby umorzenie postępowania i wszczęcie go na nowo z prawidłowy określeniem nowej zupełnie daty nałożenia stosownych obowiązków. W rozpatrywanym przypadku decyzja rozbiórkowa jest już jednak ostateczna, a zatem jej weryfikacja może odbywać się przez pryzmat trybów nadzwyczajnych.

Tryb wznowienia postępowania nie jest zasadny, a z kolei stwierdzenie nieważności również jest wątpliwe. Organ wyższego stopnia musiały rozważyć, czy decyzja ta rażąco narusza prawo lub była niewykonalna w dniu jej wydania. Raczej należałoby zbadać ewentualnie pierwszą z tych przesłanek, a w zasadzie zbadać ostateczną decyzję w kontekście przeprowadzonego uprzednio postępowania i aktów administracyjnych podejmowanych w jego toku. Organ, który wydał ostateczną decyzję o rozbiórce powinien zatem wystąpić z pismem do organu wyższego stopnia o weryfikację z urzędu przedmiotowej decyzji w trybie stwierdzenia nieważności. Jeżeli decyzja pozostanie w obrocie prawnym, będzie podlegała egzekucji, jeżeli natomiast zostanie z obrotu wyeliminowana, należy przeprowadzić ponowne postępowanie w trybie art. 48 pr. bud.