Brak umowy pozbawia gminę możliwości dochodzenia zwrotu wydatków za pobyt w DPS

Jeżeli organ odstąpi od obowiązku ustalenia kręgu osób obowiązanych do wnoszenia opłat za pobyt osoby w domu pomocy społecznej i nie podejmie próby zawarcia z tymi osobami umowy, przed opuszczeniem domu pomocy społecznej przez mieszkańca tego domu, to gmina traci prawo dochodzenia zwrotu poniesionych wydatków za pobyt w domu pomocy społecznej - uznał WSA w Warszawie.

 Mieszkanka domu pomocy społecznej nie wpłacała kwot pokrywających koszty jej utrzymania od kwietnia 2004 r. do lutego 2007 r. Różnicę wnosiła zastępczo gmina. Kryterium dochodowe kwalifikujące do ponoszenia odpłatności za jej, spełniała wyłącznie wnuczka. W marcu 2008 r. skarżąca została poinformowana o obowiązku wnoszenia opłat za pobyt jej babki w DPS. Ponieważ wnuczka nie wyraziła zgody na zawarcie umowy w tym zakresie, organ I instancji wydał dla niej decyzję ustalającą odpłatność za okres pobytu jej babki w DPS.

WSA zajmując się sprawą stwierdził, iż skoro organ gminy nie wezwał skarżącej do zawarcia umowy w czasie pobytu jej babki w DPS, to ustawowy obowiązek skarżącej nie przekształcił się w jej zobowiązanie do wnoszenia opłat tytułem zwrotu wydatków zastępczo poniesionych przez gminę. Sąd przypomniał, iż zgodnie z art. 59 ust. 1 2a ustawy o pomocy społecznej , decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej.

Jeżeli organ gminy nie podejmuje działań zmierzających do zawarcia umowy, o której mowa w art. 103 ust. 2  ustawy o pomocy społecznej  , to pozbawia się możliwości dochodzenia zwrotu poniesionych zastępczo wydatków. Nie można bowiem wymagać od poszczególnych osób wywiązywania się z obowiązku, który nie został skonkretyzowany. Zdaniem WSA brak jest podstaw do dochodzenia zwrotu wydatków za okres, w którym organ gminy nie podejmował stosownych działań zmierzających do ustalenia w drodze umowy wysokości opłaty wnoszonej przez daną osobę (małżonka, zstępnych przed wstępnymi mieszkańca domu). Wobec innych osób, gmina może dochodzić zwrotu poniesionych zastępczo wydatków, jeżeli osoby, o których mowa w art. 61 ust. 2a, nie wywiązują się z umowy. Zasada kolejności wymaga zatem, aby organ gminy na etapie kierowania osoby do domu pomocy społecznej ustalił krąg osób, z którymi może zawrzeć umowę dotyczącą wysokości wnoszonych przez te osoby opłat (które może zobowiązać do wnoszenia opłat). Na tym etapie postępowania organ gminy powinien zatem podjąć działania zmierzające do zawarcia stosownych umów z tymi osobami. Jeżeli organ odstąpi od obowiązku ustalenia kręgu osób, o których mowa w przepisach art. 61 ust. 2 pkt 2 obowiązanych do wnoszenia opłat i nie podejmie próby zawarcia z tymi osobami umowy przed opuszczeniem domu pomocy społecznej przez mieszkańca tego domu, to gmina traci prawo dochodzenia zwrotu poniesionych wydatków za pobyt w domu pomocy społecznej – orzekł WSA w Warszawie.

Na podstawie: Wyrok WSA w Warszawie z 23 maja 2012 r., sygn. akt VIII SA/Wa 115/12, nieprawomocne

Na podstawie: 
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)