Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.


Jeden z mieszkańców gminy złożył deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za nieruchomość, której jest najemcą. Niestety mieszkaniec od dłuższego czasu nie uiszcza zadeklarowanej kwoty.

Nie jest także osiągalny, bo - jak wynika z dostarczonych informacji - znajduje się w więzieniu. Na podanej nieruchomości zameldowane są cztery osoby, które zostały wezwane do złożenia deklaracji. Niestety po wyznaczonym terminie nie skontaktowały się z gminą.

Gmina wezwała także do złożenia deklaracji spółdzielnię, która przedstawiła dokumenty stwierdzające, że w umowie najmu między nią a najemcą określone jest, że opłaty za wywóz nieczystości stałych pokrywa najemca we własnym zakresie, a dodatkowo zobowiązany jest do złożenia do urzędu deklaracji o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W jaki sposób ma postąpić gmina?

Kto ma uregulować powstałą zaległość?

Jak powinna wyglądać procedura administracyjna?

Odpowiedź:

Jeżeli mieszkaniec gminy nie złożył deklaracji za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zastosowanie znajdzie art. 6o ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1399) - dalej u.u.c.p.g.

Jeżeli ustalona opłata na podstawie tego przepisu nie jest uiszczana, zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) – dalej o.p.

O tym, czy opłata zostanie ustalona w wyższej czy niższej wysokości, powinny zdecydować wyniki postępowania administracyjnego, jakie zostanie wszczęte przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na podstawie art. 6o u.u.c.p.g.

Zgodnie z tym przepisem, ustalając wysokość opłaty, wójt powinien wziąć pod uwagę uzasadnione szacunki. Celem postępowania w tej sprawie jest właśnie ustalenie tych szacunków, tj. ustalenie czynników, które mają wpływ na wysokość opłaty. Stąd też w uzasadnieniu do decyzji o wysokości opłaty wójt powinien podać wyniki przeprowadzonego postępowania administracyjnego, w tym m.in.: ile osób i przez jaki okres zamieszkiwało daną nieruchomość, a przede wszystkim czy odpady zbierano selektywnie, np. na podstawie zeznań stron oraz świadków, informacji przedsiębiorcy odbierającego odpady.

Niezłożenie deklaracji, a także nieuiszczanie opłaty nie jest dowodem, że odpady komunalne nie były segregowane. Jednakże w przypadku, gdy właściciel nieruchomości nie udowodni, że segregował odpady, w obliczeniu opłaty należy przyjąć stawkę dla odpadów zmieszanych.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 6q u.u.c.p.g., w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy o.p., z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. Przepisy tej ustawy stosuje się m.in. do opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, co oznacza, że do ustalania zdarzeń takich jak termin wpłaty, zaległości, umarzanie zaległości itp. będą miały zastosowanie przepisy tej ustawy.

W art. 21 o.p. uregulowane są m.in. kwestie zobowiązań podatkowych. Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania albo z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony powyżej, czyli na podstawie art. 6o u.u.c.p.g., to podatek ten jest podatkiem do zapłaty. Gdyby deklaracja została złożona, ale mieszkaniec nie uiszczałby jej, to wtedy zobowiązanie podatkowe powstałoby bez konieczności ustalania opłaty na podstawie art. 6o u.u.c.p.g. i mogłoby być egzekwowane na podstawie o.p., z pominięciem wydania decyzji na podstawie art. 6p u.u.c.p.g.

W pierwszym wymienionym powyżej przypadku organ podatkowy (wójt, burmistrz, prezydent miasta) określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę uzasadnione szacunki, w tym średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze, w drugim - wysokość zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Celem postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie o.p. nie jest jednak wyegzekwowanie obowiązku złożenia deklaracji o wysokości opłaty, tylko egzekucja nieuiszczonego zobowiązania. Oczywiście skutkiem wszczęcia postępowania egzekucyjnego może być złożenie deklaracji (i zapłata należności ustalonej na podstawie art. 6o u.u.c.p.g.).

Odsetki są naliczane od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności opłaty lub terminu, w którym zobowiązany mieszkaniec był obowiązany dokonać wpłaty na rachunek organu gminy.

Postępowanie egzekucyjne prowadzone jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1015) – dalej u.p.e.a. Z listy środków egzekucyjnych zawartych w art. 1a pkt 12 u.p.e.a., którymi może posłużyć się wójt (np. z pieniędzy, z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego, a także z renty socjalnej, z rachunków bankowych), ustawodawca wyłączył egzekucję z nieruchomości (jest zastrzeżona dla naczelnika urzędu skarbowego).
 
Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.