Bez oddzielnej kary za nieutworzenie punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych

Jakie konsekwencje grożą gminie za nieutworzenie punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych?

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

Jakie konsekwencje grożą gminie za brak PSZOK-u? Jak to się ma do uchwalonego regulaminu, w którym są zapisy o PSZOK-u, a którego brak?

Odpowiedź:

Nie ma oddzielnej kary administracyjnej przewidzianej w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 391, z późn. zm.) - dalej u.u.c.p.g. dla samorządu (rady gminy) za to, że nie organizuje punktu selektywnej zbiórki odpadów, dlatego zasad odpowiedzialności, jakiej podlegają organy gminy, należy poszukiwać na gruncie przepisów ogólnych, w szczelności na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn: Dz. U. z 2013 r. poz. 594) - dalej u.s.g.

Jednakże należy mieć na uwadze, że tworzenie PSZOK może nastąpić po dniu 1 lipca 2013 r., natomiast uchwała w sprawie sposobu świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych powinna zostać podjęta do końca 2012 r. i wejść w życie nie później niż w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, to jest do 1 lipca 2013 r.

Przedmiotowa uchwała z art. 6r ust. 3 u.u.c.p.g. określa tylko sposób świadczenia usług przez PSZOK, co nie jest tożsame z utworzeniem takiego punktu. W związku z tym utworzenie PSZOK jest możliwe również po dniu 1 lipca 2013 r., po wpływie należności z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Potwierdza to również wykładnia literalna przepisu art. 6r ust. 2 pkt. 2 u.u.c.p.g., zgodnie z którym z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują m.in. koszty tworzenia punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Jeżeli jednak w dniu 1 lipca 2013 r. PSZOK nie został utworzony, to regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie powinien wskazywać, że wszystkie frakcje odpadów będą odbierane u źródła, czyli bezpośrednio od mieszkańców.

Gdyby PSZOK przez dłuższy czas nie był tworzony, wtedy każdy z mieszkańców jest uprawniony do wezwania organu gminy do zaniechania naruszeń, a w przypadku gdyby wezwanie nie poskutkowało – złożenia skargi na bezczynność organu do sądu administracyjnego w trybie, o którym mowa w art. 101 w zw. z art. 101a u.s.g.

Uzasadnienie:
Do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie PSZOK w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, w tym wskazanie miejsca, w których mogą być prowadzone zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych (art. 3 ust. 2 pkt 6 u.u.c.p.g.). A zatem, jeżeli w danej gminie PSZOK nie istnieje, to gminy zobowiązane są do tworzenia punktów selektywnego zbierania odpadów, to jest do samodzielnego zorganizowania takich punktów.

Jak wskazano wcześniej, PSZOK może być tworzony także po 1 lipca 2013 r., gdy gmina będzie już miała środki pochodzące z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W przypadku gdy np. PSZOK nie zostanie utworzony w 2013 r., każdy mieszkaniec może skorzystać z trybu określonego w art. 101 i 101a u.s.g. Może również zawiadomić wojewodę, który sprawuje nadzór nad organami gminy, że samorząd łamie prawo, nie wykonując zadań własnych.

Wojewoda może wezwać wójta do zaniechania naruszeń, a gdy wójt nie zastosuje się do wezwania, na wniosek wojewody zostanie odwołany przez Prezesa Rady Ministrów, zgodnie z art. 96 ust. 2 u.s.g. W przypadku odwołania wójta Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru wójta pełni jego funkcję (art. 96 ust. 2 zd. drugie u.s.g.).

Jeśli wójt oraz rada gminy będą wspólnie i w porozumieniu łamać zasady wynikające z u.u.c.p.g., to Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. W przypadku rozwiązania rady gminy Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznaczy osobę, która do czasu wyboru rady gminy pełni jej funkcję (art. 96 u.s.g.).

W przypadku rozwiązania rady gminy Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru rady gminy pełni jej funkcję.


Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, może zawiesić organy gminy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.