Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł w piątek, 4 października, że przepisy utrudniają swobodny przepływ zawodników i ograniczają konkurencję między klubami. Teza ta wynika z wyroku o sygn. akt C-650/22.

 

Przepisy FIFA niezgodne z prawem unijnym

Dawny piłkarz zawodowy zamieszkały we Francji kwestionuje przed sądami belgijskimi niektóre przepisy ustanowione przez Międzynarodową Federację Piłki Nożnej (FIFA) – stowarzyszenie odpowiedzialne za organizację i kontrolę gry w piłkę nożną na poziomie światowym – podnosząc, że utrudniły mu one zatrudnienie przez belgijski klub piłkarski. Sporne przepisy zawarte są w „Regulaminie w sprawie statusu i transferu zawodników” (RSTZ) FIFA.
Przepisy te, które mają być stosowane zarówno przez FIFA, jak i przez krajowe związki piłkarskie będące jej członkami, takie jak królewski belgijski związek piłki nożnej (URBSFA), mają zastosowanie m.in. w sytuacji, gdy klub uzna, że jeden z jego zawodników rozwiązał umowę o pracę bez „uzasadnionych przyczyn” przed upływem okresu jej obowiązywania. W takim przypadku zawodnik i każdy klub, który zamierza go zatrudnić, są solidarnie odpowiedzialni za zapłatę odszkodowania poprzedniemu klubowi. Ponadto nowy klub może w pewnych sytuacjach podlegać sankcji sportowej, polegającej na zakazie zatrudniania nowych zawodników przez określony czas. Związek krajowy, do którego należy poprzedni klub zawodnika, powinien także – tak długo jak istnieje spór między poprzednim klubem a zawodnikiem w przedmiocie zerwania umowy – odmówić wydania certyfikatu międzynarodowego transferu związkowi, w którym zrzeszony jest nowy klub.

Czytaj w LEX: Prawne mechanizmy zabezpieczenia realizacji zasady autonomii sportu na przykładzie struktury i sposobu funkcjonowania Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA) >

Pytanie do TSUE

Sąd apelacyjny w Mons (Belgia) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy te przepisy są zgodne ze swobodą przepływu pracowników i z prawem konkurencji. Trybunał orzekł, że wszystkie te przepisy są sprzeczne z prawem Unii.

Po pierwsze, omawiane przepisy mogą ograniczać swobodę przepływu piłkarzy zawodowych, którzy chcieliby rozwijać swoją działalność, przechodząc do nowego klubu z siedzibą na terytorium innego państwa członkowskiego Unii. Przepisy te obciążają tych zawodników i kluby zamierzające ich zatrudnić znacznym ryzykiem prawnym, nieprzewidywalnym i potencjalnie bardzo wysokim ryzykiem finansowym, a także poważnym ryzykiem sportowym,
które rozpatrywane łącznie w sposób oczywisty mogą utrudniać międzynarodowy transfer tych zawodników. Chociaż ograniczenia w swobodnym przepływie zawodników zawodowych mogą być uzasadnione celem interesu ogólnego, polegającym na zapewnieniu prawidłowości międzyklubowych rozgrywek piłkarskich poprzez zachowanie pewnego stopnia stabilności zawodowej kadry zawodniczej, to w niniejszym przypadku rozpatrywane przepisy
wydają się, z zastrzeżeniem dokonania weryfikacji przez sąd apelacyjny w Mons, wykraczać w wielu aspektach poza to, co jest konieczne do realizacji tego celu. Co się tyczy, po drugie, prawa konkurencji, Trybunał orzekł, że sporne przepisy mają na celu ograniczenie, a nawet zapobieżenie konkurencji transgranicznej, jaką mogłyby prowadzić wszystkie zawodowe kluby piłkarskie mające siedzibę w Unii poprzez jednostronne rekrutowanie zawodników związanych umową z innym klubem lub zawodników, którym zarzuca się rozwiązanie umowy bez uzasadnionych przyczyn.

W tym względzie Trybunał przypomniał, że możliwość konkurowania ze sobą poprzez rekrutację wyszkolonych już zawodników odgrywa zasadniczą rolę w sektorze zawodowej piłki nożnej i że przepisy, które w sposób zgeneralizowany ograniczają tę formę konkurencji poprzez zamrożenie możliwości przepływu pracowników między pracodawcami, a także poprzez podział rynków, są zbliżone do porozumienia o zakazie przejmowania pracowników. Ponadto Trybunał zauważył, że – z zastrzeżeniem dokonania weryfikacji przez sąd apelacyjny w Mons – przepisy te nie wydają się nieodzowne lub konieczne.

Zobacz również: Przychody zawodników klubu sportowego zaliczane do różnych źródeł przychodów >>