Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach zwrócił się do starosty o cofnięcie skarżącemu kierowcy uprawnień. Wniosek umotywowano tym, że mężczyzna w czasie dwóch lat od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy popełnił przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, co zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu rejonowego.
Wskutek tej informacji, starosta w lipcu 2022 r. cofnął kierowcy uprawnienia do kierowania pojazdami bez możliwości ich przywrócenia w trybie egzaminu kontrolnego. Wskazał również na obowiązek niezwłocznego zwrotu organowi I instancji dokumentu prawa jazdy.
Zarzuty odwołania
W odwołaniu skarżący wniósł o uchylenie decyzji starosty i umorzenie postępowania w sprawie. Samej decyzji zarzucił naruszenie:
- art. 7 w związku z art. 77 k.p.a. poprzez brak podjęcia wszelkich czynności zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, m.in brak kolizji drogowych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu innych użytkowników ruchu pozostaje bez wpływu na prawidłowość decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami;
- naruszenie zasady proporcjonalności i podjęcie decyzji o cofnięciu uprawnień w sytuacji braku stwarzania przez skarżącego zagrożenia na drodze, braku karalności i wydania zaskarżonej decyzji po dwóch latach od zatarcia skazania;
- art. 140 ust. 1 pkt 3a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez jego błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie, skutkując wydaniem decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami, pomimo warunkowego umorzenia wobec Strony postępowania karnego.
Czytaj w LEX: Postępowanie dowodowe w ogólnym postępowaniu administracyjnym - przebieg i zasady postępowania >>
W motywach odwołania kierowca zwrócił uwagę, że warunkowe umorzenie postępowania karnego nie pozwala na uznanie go za osobę karaną, a ponadto sąd karny nie orzekł wobec niego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
Naruszone było bezpieczeństwo
Kolegium Odwoławcze nie przychyliło się do argumentów skarżącego, dlatego też decyzją z 7 listopada 2022 r. utrzymało w mocy rozstrzygnięcie w I instancji. W ocenie Kolegium, kierowca przed upływem 2-letniego okresu określonego w art. 140 ust. 1 pkt 3a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym dopuścił się czynu zabronionego, w konsekwencji czego organ I instancji zobligowany był do cofnięcia jej uprawnień do kierowania pojazdami.
Czytaj w LEX: Decyzja w sprawie cofnięcia uprawnienia do kierowania pojazdami - charakter decyzji oraz przesłanki wydania >>
Następnie organ odwoławczy wyjaśnił, że skutki określone tym przepisem wiązane są z popełnieniem przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, a nie faktem ukarania za tego rodzaju czyn. Wobec tego, jak zauważyło Kolegium, skoro w myśl art. 66 par. 1 k.k. warunkowe umorzenie postępowania karnego możliwe jest m.in. wtedy, gdy okoliczności czynu nie budzą wątpliwości, to wyrok wydany na tej podstawie potwierdza okoliczność popełnienia opisanego w nim czynu.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, kierowca zarzucił Kolegium m.in. błędną wykładnię i przyjęcie, że warunkowe umorzenie postępowania karnego stanowi podstawę stwierdzenia, iż skarżący popełnił przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Tymczasem w wyroku warunkowo umarzającym postępowanie nie następuje stwierdzenie istnienia winy, stanowiącej podmiotowy warunek popełnienia przestępstwa.
Przepis uchylono
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Według zaskarżonego art. 140 par. 1 decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym wydaje starosta w razie stwierdzenia, na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć, że kierujący pojazdem silnikowym w okresie 2 lat od dnia wydania mu po raz pierwszy prawa jazdy popełnił przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Przy czym decyzja o cofnięciu uprawnienia jest wydawana na wniosek komendanta wojewódzkiego policji.
Czytaj też: TK: Starosta nie może zatrzymywać prawa jazdy tylko na podstawie wniosku policji>>
Czytaj w LEX: II SA/Gl 1123/22, Decyzja o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami - Wyrok WSA w Gliwicach >>
Sąd przypomniał, że przywołany przepis miał zastosowanie w sprawie w dacie wydania decyzji, ale potem został uchylony.
Uchylenie to nastąpiło ostatecznie z 4 czerwca 2018 r. Równocześnie z tym dniem weszła w życie nowelizacja dokonana ustawą z 9 maja 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym, w której postanowiono, że do czasu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających przekazywanie danych przepisów rozdziału 14 ustawy zmienianej w art. 2 (tj. ustawy o kierujących pojazdami) nie stosuje się.
Z tej regulacji wynika, że do dnia wdrożenia rozwiązań technicznych, mógł mieć zastosowanie i może stanowić podstawę prawną decyzji o cofnięciu skarżącemu uprawnień do kierowania pojazdami.
Podkreślić przy tym należy, że minister właściwy do spraw informatyzacji na dzień wydania zaskarżonej decyzji nie wydał komunikatu określającego termin wdrożenia rozwiązań technicznych. Zatem przepis art. 140 ust. 1 pkt 3a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym miał zastosowanie w niniejszej sprawie.
Problem zatarcia skazania
WSA zgodził się z organami, że do cofnięcia uprawnień nie jest wymagane skazanie za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Do zastosowania tego przepisu wystarczające jest jedynie stwierdzenie popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Takie uregulowanie pozostaje w zgodzie z zasadami prawa karnego, gdzie czym innym jest stwierdzenie popełnienia przestępstwa (np. przy warunkowym umorzeniu postępowania karnego), a czym innym orzeczenie kary za danego rodzaju przestępstwo.
Czytaj w LEX: Istota zatarcia skazania jako zdarzenia prawnego >>
Natomiast uwagę WSA zwróciło to, że Wojewódzki Komendant Policji dopiero po przeszło 15 miesiącach od uprawomocnienia się wyroku karnego wystąpił z wnioskiem o cofnięcie skarżącemu uprawnień do kierowania pojazdami. Sąd miał wątpliwość, czy nie doszło do zatarcia skazania w warunkach przewidzianych dla warunkowego umorzenia postępowania karnego.
Zatracie skazania wywołuje skutki w tych wszystkich sferach, w których określone następstwa wywoływało skazanie, w tym również w sferze stosunków prawnych. Bezpośrednio po tym, jak do zatarcia skazania już doszło, nie jest prawnie dopuszczalne (czyli bez pogwałcenia tej zasady, stanowiącej zdobycz cywilizacyjną w demokratycznych państwach prawnych) wydawanie jakiejkolwiek decyzji administracyjnej z zakresu administracji publicznej. Zatem zatarcie skazania stanowi przeszkodę dla cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami. WSA uznał wobec tego, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem kodeksu postępowania administracyjnego w sposób mogący mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Z tego też względu Kolegium musi teraz uwzględnić stanowisko WSA wyrażone w tym uzasadnieniu. W szczególności w ramach ponownego rozpatrzenia sprawy organ II instancji dokona oceny, czy nie doszło do zatarcia skazania w kontekście warunkowego umorzenia postępowania karnego, co zostanie uwzględnione w aspekcie możliwości pozbawienia skarżącego uprawnień do kierowania pojazdami. Koniecznym jest również udokumentowanie okoliczności istotnych z punktu widzenia zastosowania prawa o ruchu drogowym.
Sygnatura akt II SA/Gl 136/23 - Wyrok WSA w Gliwicach z 13 kwietnia 2023 r.
Cena promocyjna: 17.8 zł
|Cena regularna: 89 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
