Stanowisko takie Rzecznik przedstawił w wystąpieniu do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi w związku z interwencją z 26 czerwca 2021 r., kiedy to w Łodzi odbył się Marsz Równości. W sprzeciwie wobec takiej "promocji ideologii LGBT+ w Polsce" środowiska narodowe zorganizowały wtedy Marsz Normalności. Do tych manifestantów wyszło kilka osób z transparentem: "Mamy prawa! Prawa fizyki. Prawa logiki. Prawa człowieka".
Korzystali z konstytucyjnego prawa
Ci działacze ruchu Obywatele RP zostali zatrzymani przez policję. Zarzucono im czyn z art. 52. § 2. Kodeksu wykroczeń - usiłowanie przeszkodzenia w organizowaniu lub w przebiegu niezakazanego zgromadzenia.
RPO zwraca komendantowi uwagę, że art. 57 Konstytucji zapewnia każdemu wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać ustawa. Wolnością tą objęte są także zgromadzenia spontaniczne oraz kontrmanifestacje. - A wyrażanie sprzeciwu bądź poparcia poprzez korzystanie z konstytucyjnie chronionej wolności zgromadzeń ma kluczowe znaczenie dla demokracji i funkcjonowania społeczeństwa - podkreśla Rzecznik.
Cena promocyjna: 8.91 zł
|Cena regularna: 9.9 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Według RPO szczególnie istotne są standardy ochrony wolności zgromadzeń stanowiących kontrmanifestacje. Spontaniczność pewnych zgromadzeń publicznych jest gwarantem skutecznej krytyki, protestu, czy aktywnego zwrócenia uwagi opinii publicznej na istotny problem, a możliwość przeprowadzenia spontanicznego zgromadzenia jest ważnym elementem demokracji bezpośredniej.
Czytaj także: RPO: Młodzi obywatele też mają prawo do protestu>>
Ewentualność przemocy bez znaczenia
Rzecznik podkreśla, że władze nie mogą uzasadniać ograniczenia wolności zgromadzeń publicznych tym, że skorzystanie z niej mogłoby wywołać działania z użyciem przemocy, ponieważ z prawa do swobodnego, pokojowego zgromadzania się korzysta każdy, kto ma zamiar zorganizować pokojową demonstrację lub w niej uczestniczyć, a nieskonkretyzowana ewentualność użycia przemocy lub agresji, jako taka, nie może doprowadzić do odebrania tego prawa.
Według RPO, w kontekście badanej sprawy zastosowanie art. 52 § 2 pkt 1 Kodeksu wykroczeń wobec kontrmanifestujących, wyrażających w sposób pokojowy swoje poglądy, może prowadzić do bezprawnego ograniczania konstytucyjnie chronionych wolności zgromadzeń publicznych i wolności słowa. - Jedynie bowiem w sytuacji, gdy zgromadzenie traci swój pokojowy charakter, jego uczestnicy zachowują się w sposób groźny lub stosują przemoc wobec kontrmanifestantów, przepisy Kodeksu wykroczeń mogłyby znaleźć zastosowanie (wyrok Sądu Najwyższego z 9 lutego 2021 r., sygn. akt II KK 432/20) - czytamy w wystąpieniu.
RPO dodaje, że gwarancje poszanowania praw obywateli do swobodnego gromadzenia się przewidziano również w art. 14 ust. 3 ustawy o Policji. Nakłada on na policję obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.