SA: Wygórowanie żądanie nie oznacza jego oczywistej bezzasadności

Powód domagał się przyznania na jego rzecz 6 mln zł za naruszenie jego dóbr osobistych w publikacji prasowej. Wniósł o zwolnienie go z kosztów sądowych i przyznanie mu pełnomocnika z urzędu. Sąd okręgowy oddalił te dwa wnioski, uznając, że powództwo jest oczywiście bezzasadne. Innego zdania był Sąd Apelacyjny w Krakowie.

Sąd okręgowy nie uwzględnił wniosku powoda o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu. Sąd wyjaśnił, że powód pozwał spółkę o zapłatę 6.000.000 zł za naruszenie jego dóbr osobistych w artykule. Wydruk artykłu został dołączony do pozwu. Sąd uznał, że wnioski powoda nie mogły podlegać uwzględnieniu z uwagi na oczywistą bezzasadność powództwa.

Nienależne zadośćuczynienie

W ocenie sądu nawet dla osoby o podstawowej wiedzy prawniczej jest jasnym, że roszczenie dochodzone pozwem nie przysługuje powodowi. Sąd zwrócił uwagę, że powód nie wyjaśnił bliżej podstawy faktycznej swojego roszczenie. Nawet gdyby w artykule doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda, to oczywistym jest, że powodowi nie przysługuje kilkumilionowe zadośćuczynienie - wyjaśnił sąd okręgowy.

Zarzuty powoda

Powód nie zgodził się z postanowieniem sądu. W zażaleniu wyjaśnił, że w internecie na stronie portalu opublikowano zdjęcie jego płaczącego dziecka. Tekst napisano tak, by wynikało, że był on agresywny wobec swojej żony, która z obawy przed nim zgodziła się na odebranie mu dzieci. Zdaniem powoda artykuł naruszył jego dobra osobiste: dobre imię i godność. Skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia i orzeczenia zgodnie z jego żądaniem.

Zmiana rozstrzygnięcia

Sąd apelacyjny zmienił zaskarżone postanowienie i zwolnił powoda od kosztów sądowych, a także przyznał mu pełnomocnika z urzędu. Sąd podkreślił, że sytuacja finansowa powoda uzasadnia zwolnienie go z kosztów sądowych. Charakter sprawy przemawia zaś za tym, by reprezentował go fachowy pełnomocnik.

Dobra osobiste w XXI wieku. Nowe wartości, zasady, technologie >>

Oczywista bezzasadność

Sąd okręgowy mylił się, przyjmując, że powództwo było oczywiście bezzasadne - zaznaczył sąd apelacyjny. Uznaje się bowiem, że oczywiście bezzasadne jest takie roszczenie, którego bezzasadność jest oczywiście zrozumiała dla każdego, bez potrzeb dokładnej analizy sprawy. Taki stan zachodzi, gdy roszczenie jest sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami prawa. Takie stanowisko przedstawił Sąd Najwyższy m. in. w orzeczeniu z dnia 19 marca 1947 r. w sprawie C III 149/47. W sprawie powoda nie można było zaś uznać, że dochodzi on oczywiście bezzasadnego roszczenia.

Czytaj też: SN: Rekordowe zadośćuczynienie za trwałe kalectwo dziecka
http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/sn-rekordowe-zadoscuczynienie-za-trwale-kalectwo-dziecka

Dobra osobiste powoda

Należało podkreślić, że powód domaga się ochrony jego dóbr osobistych. Okoliczności faktyczne sprawy mogą zaś uzasadniać uznanie jego roszczenia za zasadne. W publikacji przedstawiono kwestie związane z rozstaniem się powoda z jego żoną, zamieszczono tam zdjęcie jego płaczącego dziecka. To może uzasadniać roszczenie powoda, choć oczywiście nie przesądza jeszcze o tym, że jego roszczenie jest zasadne - podkreślił sąd apelacyjny.

Wysokość roszczenia

Zgłoszenie rażąco wygórowanego roszczenia nie oznacza jego oczywistej bezzasadności. Sąd okręgowy nie mógł więc oddalić wniosku powoda o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu, powołując się na oczywistą bezzasadność roszczenia. Sąd apelacyjny zwrócił uwagę, że ustanowienie pełnomocnika z urzędu jest potrzebne choćby po to, by sprecyzować żądanie pozwu. Natomiast sytuacja materialna powoda uzasadnia zwolnienie go od kosztów sądowych.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 czerwca 2018 r., I ACz 751/18, LEX nr 2523971.