Rzecznik zwrócił się do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych o analizę przepisów w tej sprawie oraz o zbadanie okoliczności, w jakich dziennikarze dowiedzieli się o szczepieniach osób publicznych.

Lista zamknięta, ale obszerna

Jak zauważa RPO, katalog podmiotów, które mogą mieć dostęp do takich informacji, jest zamknięty. Tak wynika z przepisów wykonawczych do ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Czytaj: Okiem IOD-a: zasady udostępniania danych osobowych innym podmiotom >

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z występowaniem stanu epidemii, dane osób, które nie poddały się szczepieniu przeciwko COVID-19 (imię i nazwisko, nr PESEL i nr telefonu) mogą być udostępniane z Elektronicznej Platformy Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych - w celu informowania osób, których dotyczą te dane, o możliwości poddania się szczepieniu.

 


Z kolei dane osób, które poddały się szczepieniu (m.in. nazwisko i imię, data urodzenia, wiek, płeć, adres, nr PESEL, dane kontaktowe oraz szczegóły zaszczepienia) są – w myśl tego rozporządzenia -  przetwarzane w Elektronicznej Platformie. Mogą być przekazywane do systemu teleinformatycznego udostępnionego przez jednostkę podległą ministrowi ds. zdrowia właściwą w zakresie systemów informacyjnych ochrony zdrowia w celu zapewnienia podmiotom mającym dostęp do tego systemu możliwości weryfikowania posiadania przez daną osobę statusu osoby zaszczepionej przeciwko COVID-19.

Czytaj: Ważne pytania o ochronę danych osobowych podczas epidemii koronawirusa >

Dane te  udostępniane są:

  1. organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej
  2. Narodowemu Funduszowi Zdrowia, 
  3. Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, 
  4. Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, 
  5. Narodowemu Instytutowi Zdrowia Publicznego PZH - Państwowemu Instytutowi Badawczemu, 
  6. Narodowemu Instytutowi Kardiologii Stefana Kardynała Wyszyńskiego - Państwowemu Instytutowi Badawczemu w Warszawie, 
  7. wojewodom, 
  8. Policji, 
  9. Straży Granicznej, 
  10. Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 
  11. Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, 
  12. Krajowej Administracji Skarbowej, 
  13. Państwowej Straży Pożarnej, 
  14. Służbie Ochrony Państwa, 
  15. Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, 
  16. Żandarmerii Wojskowej, 
  17. Wojskom Obrony Terytorialnej, 
  18. Systemowi Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego, 
  19. ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji, 
  20. operatorowi pocztowemu obowiązanemu do świadczenia usług powszechnych

- w celu realizacji ich zadań ustawowych lub statutowych lub zadań związanych z prowadzeniem działań dotyczących przeciwdziałania epidemii wywołanej zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Ponadto Narodowy Fundusz Zdrowia może udostępnić dane osoby poddanej szczepieniu świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej w celu realizacji przez świadczeniodawcę ustawowych zadań oraz wydawania zaświadczenia potwierdzającego zaszczepienie.

WZÓR DOKUMENTU: Oświadczenia osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego zawierające zgodę na przetwarzanie danych osobowych związanych z wprowadzeniem szczepienia wykonanego poza granicami kraju do systemu krajowego w związku z automatycznym wygenerowaniem z systemu e-Zdrowie (P1) Unijnego Certyfikatu COVID-19 po zakończeniu pełnego cyklu szczepienia >

Czytaj: Stanowisko resortu zdrowia o obowiązkowych szczepieniach wprowadza chaos prawny>>

Media bez dostępu, ale ujawniają

Jak zauważa Rzecznik, dziennikarze nie są upoważnieni do dostępu do danych wrażliwych, a za takie należy uznać informację o byciu zaszczepionym bądź nie. A tymczasem w mediach pojawiają się takie informacje, szczególnie w odniesieniu do polityków i innych osób publicznych. - Trudno winić dziennikarzy, którzy wykorzystując brak odpowiednich zabezpieczeń w systemach teleinformatycznych, dotarli do takich informacji. Należy założyć, że czynili to w interesie publicznym - by skonfrontować deklaracje osób publicznych co do akcji szczepień z ich decyzjami - pisze RPO.

 „Rodosłowniczek” - czyli omówienie podstawowych pojęć RODO wraz z przykładami >>

Jak dodaje, z publikacji tych wynika, że dziennikarze poinformowali o tym Ministerstwo Zdrowia, łącznie z  tym, jak udało im się dotrzeć do takich informacji.  - Nie zmienia to jednak faktu naruszenia poufności danych - podkreśla Rzecznik. I dodaje, że według mediów jest możliwość zidentyfikowania miejsca zamieszkania danej osoby, o ile mieszka w małej miejscowości. Zdaniem RPO także to budzi poważne zastrzeżenia co do bezpieczeństwa danych przetwarzanych przez organy państwa w systemach teleinformatycznych.

- Należy zastanowić się, czy tak szeroki katalog podmiotów mających dostęp do bardzo szerokich danych dotyczących osób zaszczepionych, jest  konieczny, uzasadniony i niezbędny w demokratycznym państwie - podsumowuje swoje wystąpienie RPO.