Zgodnie intencją autorów - Ministerstwo Sprawiedliwości - celem ustawy jest poprawa warunków bezpieczeństwa jednostek penitencjarnych
i warunków wykonywania obowiązków przez funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej, ochrona społeczeństwa przed sprawcami najcięższych przestępstw, usprawnienie procedur wykonywania kar i tymczasowego aresztowania, a także poprawa skuteczności wykonania kary pozbawienia wolności, poszerzenie możliwości odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego oraz zwiększenie oddziaływania prewencji ogólnej i indywidualnej w przypadku niektórych typów przestępstw, bez podwyższenia zagrożenia karą.
Czytaj także: Będą duże zmiany w wykonywaniu kary więzienia - ustawa ostatecznie uchwalona>>
Większy nadzór nad skazanymi
Zmiany stanowić mają „kompleksowe podejście do rozwiązania najbardziej żywotnych problemów” funkcjonariuszy w ich codziennej służbie. Nowe rozwiązania mają wzmocnić ochronę społeczeństwa przed „transferem umiejętności” do krajowych i międzynarodowych grup przestępczych, zapobiegać rekrutacji do tych grup oraz radykalizacji osadzonych, tj. skazanych lub tymczasowo aresztowanych. Ustawa ma też wyeliminować sprzeczności wynikłe z wielokrotnych nowelizacji ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy.
Cena promocyjna: 98.99 zł
|Cena regularna: 110 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Ustawa z 5 sierpnia 2022 r.:
- przewiduje między innymi możliwość pozostawiania bez rozpoznania wniosków, skarg i próśb osadzonych, uznanych za oczywiście bezzasadne;
- wprowadza minimalny standard w zakresie korzystania przez skazanych pozbawionych wolności z samoinkasujących aparatów telefonicznych;
- przyznaje prokuratorowi prawo udziału w posiedzeniu w przedmiocie wstrzymania wykonania orzeczenia, którego skutkiem byłoby zwolnienie skazanego z Zakładu Karnego albo Aresztu Śledczego;
- doprecyzowuje przepisy dotyczące zawiadamiania pokrzywdzonych (ich przedstawicieli albo opiekunów) i świadków o opuszczeniu Zakładu Karnego przez sprawcę;
- zmierza do poprawy skuteczności osadzania w ZK w związku z utrzymującą się od lat dużą liczbą skazanych, którzy nie stawiają się do odbycia kary i w tym zakresie przewiduje m.in. wydawanie listów gończych i ich rozpowszechnianie przede wszystkim w Internecie;
- wprowadza zmiany w zakresie zdalnych posiedzeń sądu penitencjarnego z udziałem skazanego;
- modyfikuje zasady i tryb udzielania zezwoleń na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego;
- wprowadza możliwość zaliczania na poczet kary za nieuiszczoną grzywnę – w przypadku skazanych odbywających karę pozbawienia wolności – możliwość zaliczenia na poczet takiej kary prac porządkowych i pomocniczych wykonywanych na rzecz jednostek organizacyjnych SW oraz innych podmiotów, m.in. samorządu terytorialnego albo spółek prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub gminy, powiatu lub województwa;
- ułatwia przekształcanie zakładów karnych w areszty śledcze i odwrotnie;
- przewiduje ujednolicenie kompetencji komisji penitencjarnej w dziedzinie ustalania indywidualnych programów oddziaływania oraz indywidualnych programów terapeutycznych;
- wprowadza nowe kryterium klasyfikacji skazanych, tzn. ich stosunek do popełnionego przestępstwa;
- doprecyzowuje warunki zwiększonej izolacji i zabezpieczenia wobec skazanych i tymczasowo aresztowanych objętych szczególną ochroną eliminuje konieczność sporządzania projektów indywidualnych programów oddziaływania przed wyrażeniem przez skazanych zgody na współudział w ich opracowaniu i wykonaniu;
- umożliwia osadzonym udział w usuwaniu skutków sytuacji kryzysowych i klęsk żywiołowych, bez konieczności kierowania ich do pracy i tym samym spełniania wymogów formalnych i administracyjnych związanych z wykonywaniem pracy;
- wprowadza zasadę, że osadzony ponosi koszty swojej korespondencji, w tym korespondencji urzędowej z możliwością zastosowania odstępstwa w tym zakresie w szczególnie uzasadnionym wypadku;
- doprecyzowuje przepisy dotyczące cel mieszkalnych (ich wyposażenia i panujących w nich warunków);
- uzupełnia regulację dotyczącą przedmiotów, których skazany nie może posiadać poza depozytem;
- wprowadza zryczałtowaną miesięczną opłatę za dodatkowy sprzęt elektryczny lub elektroniczny (np. radio, TV, komputer, czajnik elektryczny) posiadany w celi za zgodą dyrektora ZK;
- dostosowuje przepisy dotyczące lokowania przez skazanych środków pieniężnych (pozostałych po wywiązaniu się ze zobowiązań), eliminując archaiczną instytucję książeczki oszczędnościowej; w zakresie kar dyscyplinarnych
- uzupełnia ich katalog o pozbawienie skazanego możliwości korzystania z widzeń i samoinkasującego aparatu telefonicznego przez okres do 28 dni (kara umieszczenia w celi izolacyjnej na okres do 28 dni ma być wymierzana obligatoryjnie nie tylko za czynną napaść na funkcjonariusza, ale również za każde naruszenie jego nietykalności cielesnej);
- modyfikuje generalną zasadę, że w postępowaniu wykonawczym właściwy jest sąd, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji (właściwy będzie sąd, w którego okręgu skazany ma miejsce stałego pobytu);
- wprowadza pojęcie „substancji psychoaktywnej”, obejmując nim alkohol, środki odurzające, substancje psychotropowe, ich prekursory, środki zastępcze lub nowe substancje psychoaktywne.
Czytaj: Za list do RPO skazany zapłaci sam, o telefon też będzie trudniej>>
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. Część zmian, w tym związanych z prawem do odbywania rozmów telefonicznych przez skazanych i tymczasowo aresztowanych, ma obowiązywać po upływie 14-dniowej vacatio legis.