Ustawę w lutym uchwalił Sejm. Ma dostosować przepisy do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2012 r. (sygn. akt SK 20/11). Według TK dotychczasowy stan prawny godzi w prawa adwokatów oraz radców prawnych, którzy, spełniając obowiązek nałożony na nich ustawą, podejmują się zastępstwa procesowego osób niezamożnych, a tym samym nawiązują szczególną relację z państwem, które odpowiada za finansowanie wymiaru sprawiedliwości, w tym również za zapewnienie jednostkom równego dostępu do sądu, bez względu na ich sytuację majątkową.
Nie ma podstaw do przyjęcia, że pomoc prawna świadczona z urzędu ma charakter nieodpłatny - zwracał uwagę TK i podkreślił, że należny pełnomocnikowi zwrot kosztów trzeba więc postrzegać jako prawo majątkowe, które podlega konstytucyjnej ochronie.
Ustawa wprowadzi zatem możliwość wniesienia zażalenia na orzeczenia dotyczące zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zarówno sądu pierwszej, jak i drugiej instancji. Ustawa trafi teraz do Prezydenta.
Monika Sewastianowicz