SA: zgłoszenie w pozwie żądań ewentualnych nie uzasadnia wydania wyroku częściowego

Zgłoszenie w pozwie żądań ewentualnych stanowi szczególny przypadek kumulacji roszczeń niepodlegających zsumowaniu, które sąd rozpoznaje w ramach jednego postępowania i jednego, końcowego orzeczenia - orzekł Sąd Apelacyjny we Wrocławiu.

Powodowie - akcjonariusze spółki akcyjnej wnieśli o ustalenia nieistnienia uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy pozwanej spółki, ewentualnie stwierdzenia jej nieważności, a na wypadek nie uwzględnienia tych roszczeń jej uchylenie.

Sąd Okręgowy oddalił wyrokiem częściowym powództwo o ustalenie nieistnienia kwestionowanej uchwały, uznając je za bezzasadne. Wyjaśnił, że powodowie zgłosili żądania ewentualne, wobec czego w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlegało roszczenie zgłoszone na pierwszym miejscu, co uzasadniało wydanie wyroku częściowego. Dopiero po uprawomocnieniu się tego rozstrzygnięcia, będzie możliwe rozpoznawanie kolejnych zgłoszonych żądań, jednakże po uprzednim usunięciu braków fiskalnych pozwu w tej części.

LEX Navigator Prawo Handlowe Artykuł pochodzi z programu LEX Navigator Prawo Handlowe Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami

Należało rozstrzygnąć o wszystkich żądaniach

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, mimo iż nie uwzględnił apelacji, zwrócił uwagę na niezgodne z przepisami wydanie przez Sąd I instancji wyroku częściowego. Sąd podniósł, że zgłoszone przez powodów żądania ewentualne, dotyczące uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy pozostawały ze sobą w związku przyczynowym. Sąd powinien zatem przeprowadzić jedno postępowanie dowodowe i rozstrzygnąć o nich w ramach jednego postępowania i jednego, końcowego orzeczenia. Uwzględniając pierwsze żądanie, nie rozstrzygałby wówczas o roszczeniu ewentualnym. Jeżeli natomiast całość powództwa podlegałaby oddaleniu, fakt rozważenia przez sąd powództwa ewentualnego wynikałby jedynie z uzasadnienia wyroku.

Opłatę sądową ustala się na szczególnych zasadach

Jako błędne Sąd Apelacyjny ocenił również stanowisko Sądu Okręgowego, że do rozpoznania żądania ewentualnego można przystąpić dopiero po uprzednim usunięciu braków fiskalnych pozwu. Sąd podkreślił, że roszczenia ewentualne zgłoszone w ramach jednego powództwa nie podlegają zsumowaniu ani w celu oznaczenia właściwości rzeczowej sądu, ani w celu oznaczenia wysokości opłaty. W sytuacji, gdy jedno z żądań ewentualnych ma postać sumy pieniężnej, kwota ta stanowi podstawę do wymiaru opłaty sądowej. Jeżeli natomiast, tak jak w tej sprawie ani żądanie główne, ani ewentualne nie jest wyrażone w pieniądzu, opłatę należy wymierzyć jedynie od roszczenia głównego, a to z tego względu, że gdy sąd je uwzględnia, nie rozstrzyga o niewchodzącym wtedy w rachubę żądaniu ewentualnym.

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 26.04.2017 r., sygn. akt I ACa 359/17

Opracowanie: Marek Sondej