Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Rzecznika Praw Obywatelskich z prośbą o rozważenie skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności art. 276 k.p.k. w zakresie w jakim pozwala na zawieszenie w wykonywaniu zawodu adwokata (ew. radcy prawnego, będącego obrońcą w sprawach o wykroczenia) z powodu podejmowania czynności w zakresie pełnomocnictwa na etapie postępowania przygotowawczego z art. 17 Konstytucji RP, art. 42 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 45 Konstytucji RP.
Zgodnie z treścią art. 276 k.p.k.: „tytułem środka zapobiegawczego można zawiesić oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu albo nakazać powstrzymanie się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów”. Ten środek zapobiegawczy może przybrać m.in. postać zawieszenia w wykonywaniu zawodu.
W opinii Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zawieszenie w wykonywaniu zawodu adwokata związanego z podejmowaniem czynności w zakresie pełnomocnictwa na etapie postępowania przygotowawczego może być sprzeczne z art. 17, art. 42 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 45 Konstytucji RP. Zgodnie z art. 17 Konstytucji RP zawód adwokata jest zawodem zaufania publicznego, którego główne zadanie polega na świadczeniu pomocy prawnej. W jej zakres wchodzi m.in. realizacja konstytucyjnego prawa do obrony. Zatem w wykonywanie zawodu adwokata wpisany jest konflikt z organami ścigania w tym prokuratorami, których rolą jest ściganie oraz wykrywanie przestępczości. W związku z tym, że środek ten może zostać zastosowany m.in. na skutek postanowienia prokuratora, może on zostać wykorzystany jako element sankcji wobec adwokata, będącego pełnomocnikiem w postępowaniu prowadzonym przez tę samą jednostkę prokuratury. Możliwość ta skutkuje wystąpieniem konfliktu interesów pomiędzy adwokatem oraz będącym zazwyczaj jego przeciwnikiem procesowym prokuratorem. Zdaniem Fundacji, te okoliczności powodują wiec ograniczenie prawa do obrony realizowanego przy pomocy adwokata, co stanowi naruszenie art. 42 ust. 2 Konstytucji RP. oraz zasady równości stron w postępowaniu sądowym wynikającej z art. 45 Konstytucji RP.
Zawieszenie adwokata sprzeczne z konstytucją?
Zawieszenie w wykonywaniu zawodu adwokata w związku z podejmowaniem przez niego czynności w zakresie pełnomocnictwa na etapie postępowania przygotowawczego może być sprzeczne z konstytucją - uważa Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Fundacja zachęca rzecznika praw obywatelskich do skierowania wniosku w tej sprawie do Trybunału Konstytucyjnego. - Możliwość taka może prowadzić do konfliktu interesów pomiędzy adwokatem oraz będącym zazwyczaj jego przeciwnikiem procesowym prokuratorem - twierdzą eksperci Fundacji.