Jak informuje Centrum Informacyjne Rządu, przepisy zawarte w projektowanej ustawie umożliwią funkcjonariuszom i pracownikom państw członkowskich Unii Europejskiej oraz innych państw objętych regulacjami Schengen i państw trzecich udział we wspólnych działaniach odbywających się w Polsce. Chodzi o działania prowadzone przez funkcjonariuszy lub pracowników Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Państwowej Straży Pożarnej.

Współpraca obejmie sytuacje wymagające międzynarodowej pomocy lub wsparcia odpowiednich służb w zapewnieniu porządku i bezpieczeństwa publicznego, zapobieganiu przestępczości lub współdziałania podczas zgromadzeń, imprez masowych, katastrof czy klęsk żywiołowych.

Zgodnie z obecnym stanem prawnym, udział we wspólnych operacjach i działaniach ratowniczych na terytorium RP może odbywać się przede wszystkim na podstawie umów międzynarodowych.

We wniosku o udział obcych funkcjonariuszy lub pracowników we wspólnych działaniach lub operacjach w Polsce konieczne będzie uwzględnienie podstawowych informacji na temat planowanej operacji czy wspólnych działań ratowniczych.

Przewidziano trzy kategorie podmiotów, które mogą wystosować wniosek do organu państwa wysyłającego (państwa członkowskie UE oraz państwa stosujące dorobek Schengen):
- jeden z komendantów głównych: Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Chodzi o sytuacje, gdy przewidywany pobyt zagranicznych funkcjonariuszy nie przekroczy 90 dni od dnia wjazdu do Polski, a liczba funkcjonariuszy lub pracowników nie będzie większa niż 200 osób;
- minister spraw wewnętrznych z urzędu lub na wniosek komendantów lub szefów Policji, SG, PSP, ABW, BOR. Chodzi m.in. o: dłuższy niż 90 dni pobyt na terenie Polski funkcjonariuszy z państw UE oraz państw objętych regulacjami Schengen w liczbie przekraczającej 200 osób;
- Rada Ministrów na wniosek ministra spraw wewnętrznych – w tym przypadku chodzi o udział zagranicznych funkcjonariuszy lub pracowników z państw niebędących członkami UE lub państw niestosujących dorobku Schengen (pobyt przekraczający 90 dni od dnia wjazdu do Polski lub grupa większa niż 20 osób).
Rozróżnienie ww. kategorii podmiotów wnioskujących o udział zagranicznych funkcjonariuszy we wspólnych operacjach lub wspólnych działaniach ratowniczych związane jest nie tylko z długością okresu ich pobytu w Polsce, zależy także od tego, czy pochodzą oni z państw członkowskich UE, czy z państw niestosujących dorobku Schengen. Generalnie – im dłuższy pobyt, tym wyższy poziom w hierarchii decydentów wystosowujących wniosek.
W projekcie ustawy zawarto szczegółowe zapisy dotyczące informacji, jakie powinny znaleźć się we wniosku. Oprócz informacji o organie państwa wysyłającego wniosek, powinny być uwzględnione również informacje o m.in.: celu i rodzaju wspólnej operacji/działania ratowniczego, przewidywanym okresie pobytu, rodzaju sił uczestniczących, a także rodzaju oczekiwanej pomocy. Wniosek powinien zawierać również dane personalne oraz stopień funkcjonariusza dowodzącego wspólną operacją/działaniem ratowniczym.
Wspólne operacje lub działania ratownicze, zgodnie z projektem ustawy, ma koordynować właściwy miejscowo komendant wojewódzki Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej bądź dyrektor delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Zgodnie z projektem ustawy, podczas pobytu w Polsce zagraniczni funkcjonariusze i pracownicy będą zobowiązani do przestrzegania prawa polskiego. Będą ponadto podlegać ochronie prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy Policji. Będą mogli nosić mundur służbowy oraz okazywać legitymację służbową. Będą poza tym korzystać z ulg na przejazdy środkami transportu zbiorowego.
Użycie służbowej broni palnej, środków przymusu bezpośredniego oraz materiałów pirotechnicznych (za zgodą dowodzącego operacją) będzie obwarowane stosowaniem odpowiednich przepisów ustawy o Policji.
Zagraniczni funkcjonariusze i pracownicy, mający uczestniczyć we wspólnej operacji, będą przeszkoleni przez właściwe jednostki organizacyjne Policji, Straży Granicznej, BOR lub ABW w zakresie obowiązujących w Polsce przepisów prawnych, form i procedur działania – szczególnie dotyczy to zasad użycia broni palnej i środków przymusu bezpośredniego.
W nagłych przypadkach wystarczające będzie przesłanie (w języku angielskim) wyciągu z polskich przepisów, odnoszących się w szczególności do zasad i warunków użycia broni i stosowania środków przymusu bezpośredniego.
Projekt ustawy dostosowuje polskie prawo do aktów prawa wspólnotowego dotyczących współpracy w zakresie zwalczania terroryzmu i przestępczości transgranicznej oraz współpracy państw członkowskich w sytuacjach kryzysowych (decyzje Rady 2008/615/WSiSW, 2008/616/WSiSW i 2008/617/WSiSW).
Nadzór nad prawidłowym i sprawnym przebiegiem wspólnych operacji lub działań ratowniczych sprawować będzie, w zależności od rodzaju działań, szef właściwej służby.
Przepisy projektowanej ustawy nie będą odnosić się do działań koordynowanych przez Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej „Frontex”.