Sąd Najwyższy pyta TK o podstawy wyłączania sędziów powołanych na podstawie nowych ustaw

Sąd Najwyższy zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym dotyczącym zgodności z Konstytucją wyłączania sędziów w związku z podnoszeniem przez strony postępowań okoliczności wadliwości powołania sędziego przez Prezydenta RP na wniosek obecnej Krajowej Rady Sądownictwa.

Jak poinformował zespół prasowy SN, w poniedziałek 25 marca 2019 r. Sąd Najwyższy, w związku z pismem strony zatytułowanym "Wniosek o wyłączenie sędziów", przedstawił Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne dotyczące zgodności art. 49 k.p.c., w zakresie, w jakim sąd rozpoznaje wniosek o wyłączenie sędziego z powodu podniesienia okoliczności wadliwości powołania sędziego przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, z Konstytucją RP, Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Kartą Praw Podstawowych UE (sygn. akt I CSK 183/18).

Powód chciał wyłączenia nowych sędziów

Pytanie do TK związane jest z tym, że na posiedzeniu w Izbie Cywilnej SN rozpoznawana była skarga kasacyjna w sprawie o stwierdzenie nieważności czynności prawnej. Pełnomocnik powodów złożył w SN wniosek o wyłączenie od rozpoznania i orzekania w sprawie sędziów SN wyznaczonych do rozpoznania sprawy, czyli Kamila Zaradkiewicza, Joanny Misztal-Koneckiej oraz Tomasza Szanciło.
To sędziowie powołani do Sądu Najwyższego przez prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa po wejściu w życie nowych ustaw o SN i KRS. Część prawników kwestionuje zarówno zgodność z konstytucją tych aktów prawnych jak podejmowanych na ich podstawie decyzji, w tym personalnych. 

Czytaj: Izba Dyscyplinarna SN: Dopuścić Zaradkiewicza do orzekania>>

Sąd Najwyższy postanowił:

• na podstawie art. 193 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz.U. poz. 2072 ze zm.) przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, a mianowicie czy art. 49 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2018 r., poz. 1360 ze zm.) w zakresie, w jakim sąd rozpoznaje wniosek o wyłączenie sędziego z powodu podniesienia okoliczności wadliwości powołania sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa jest zgodny z:
• art. 45 ust. 1 oraz z art. 175 ust. 1, art. 179 w związku z art. 187 ust. 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, 
• art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.),
• art. 47 zdanie pierwsze i drugie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 303 z dnia 14 grudnia 2007 r., s. 1) w związku z art. 6 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r., Nr 90, poz. 864/30 ze zm.);
• na podstawie art. 42 pkt 4 i art. 43 ust. 2 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym zgłosić udział Sądu Najwyższego w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym wszczętym niniejszym pytaniem prawnym oraz jako przedstawiciela Sądu Najwyższego wyznaczyć SSN Kamila Zaradkiewicza;
• na podstawie art. 177 § 1 pkt 3[1] w związku z art. 391 § 1 w związku z art. 398[21] k.p.c. zawiesić postępowanie przed Sądem Najwyższym.

Niezawisłość sędziowska i jej gwarancje w procesie cywilnym

Aneta Łazarska

Sprawdź  

Cena promocyjna: 199 zł

|

Cena regularna: 199 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł

Czy to prawidłowo powołani sędziowie?

We wniosku, w związku z którym przedstawiono Trybunałowi Konstytucyjnemu te pytania prawne, pełnomocnik strony podnosił, że wskazani sędziowie Sądu Najwyższego zostali powołani na stanowisko sędziego SN na podstawie znowelizowanych w 2018 r. przepisów ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.
Jak zauważył, uchwały KRS w przedmiocie wniosków o powołanie wskazanych sędziów do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego SN zostały zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w sprawie skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE pytania prejudycjalne (sygn. akt II GOK 2/18). 
Pełnomocnik powodów zwrócił również uwagę na fakt skierowania do TSUE pytań w tej samej materii przez Sąd Najwyższy.

We wniosku powołano się również na argumentację zawartą w postanowieniu Sądu Najwyższego z 20 marca 2019 r. podjętym w analogicznej sprawie wyłączenia sędziów SN (sygn. akt III CO 121/18). W sprawie tej Sąd Najwyższy przedstawił powiększonemu składowi SN do rozpoznania pytania prawne dotyczące istnienia podjętego w tej sprawie orzeczenia.

Ten wyrok może być nieważny

W uzasadnieniu do postawionych Trybunałowi pytań SN powołał się na stanowisko pełnomocnika powodów, który wskazał na dużą i usprawiedliwioną wątpliwość, co do skuteczności powołania sędziów wskazanych do orzekania w tej sprawie. Zdaniem pełnomocnika może się to przełożyć na ważność lub nawet istnienie ewentualnego rozstrzygnięcia.

Uzasadnienie postanowienia SN w sprawie sygn. akt I CSK 183/18, po sporządzeniu, zostanie opublikowane w internetowej bazie orzeczeń Sądu Najwyższego>>