Powód Jacek K. wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Skarbu Państwa. Domagał się w nim pozbawienia wykonalności nakazu zapłaty. W uzasadnieniu podniósł zarzut przedawnienia roszczenia objętego tym nakazem zapłaty, powołując się na upływ terminu przedawnienia z art. l25 § l k.c.

Przedawnienie po 10 latach

Skarb Państwa wniósł o oddalenie powództwa. Powołał się przy tym na dokonywane przez niego oraz poprzednika prawnego czynności zmierzające do zaspokojenia roszczenia objętego wskazanym nakazem i wywodził, iż w sprawie nie doszło do przedawnienia roszczenia. Powołał się na przerwę biegu przedawnienia wywołaną jego zdaniem prowadzonym przez poprzednika, Fundusz Rozwoju Rynku i Demonopolizacji Handlu w Warszawie, przed 31 grudnia 1996 roku postępowaniem egzekucyjnym oraz skierowanym w styczniu 2002 roku do Sądu Rejonowego w Gliwicach wnioskiem o wyjawienie majątku dłużnika. Powołał się też na prowadzone przez siebie postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności. Sąd Rejonowy w Gliwicach w całości pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.W uzasadnieniu Sąd Rejonowy ustalił, iż nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym nakazano pozwanemu zapłatę kwoty 450.991.500 zł przed denominacją wraz z ustawowymi odsetkami. Jako podstawę żądania pozwu wskazał art.840 kpc.Zdarzeniem w jego ocenie uzasadniającym powództwo jest przedawnienie roszczenia objętego tytułem wykonawczym. Powołał się na treść art. 125§ 1 k.c. Wskazał, iż okres przedawnienia w stosunku do roszczenia objętego tytułem wynosi 10 lat.

Apelacja Skarbu Państwa

Apelację od tego wyroku złożył Skarb Państwa, domagając się jego zmiany i oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania. Nadto na podstawie art.382 kpc. wniósł o dopuszczenie dowodu z dokumentu potwierdzającego wpływ wniosku o wyjawienie majątku. Przy rozpoznawaniu apelacji przez Sąd Okręgowy od powyższego wyroku wyłoniło się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, którego uprzednie rozstrzygnięcie ma istotne znaczenie dla jej merytorycznego rozpoznania. Brzmienie art.l23 §l pkt 1 k.c. zawiera w sobie element niedookreślony, który wymaga dokonania oceny w odniesieniu do konkretnej czynności podjętej przez wierzyciela. Ocena ta w rozpatrywanej sprawie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy określona czynność została podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Sąd pytający zauważył, że ustalony stan faktyczny pozwala na przyjęcie, iż w okresie 10 lat po 31 grudnia 1996 roku (tj. po dacie pisma komornika dotyczącego umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy prawa) żadna inna czynność wierzyciela nie miała miejsca. Opisany okres skończył swój bieg przed złożeniem przez pozwanego wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Przedstawicielka Prokuratorii Generalnej Joanna Parkot przekonywała, że złożenie wniosku o wyjawienia majątku powinno przerywać bieg przedawnienia, podobnie jak wezwanie do próby ugodowej.

- Jeśli sąd zadecyduje, że wyjawienie majątku nie przerywa biegu przedawnienia, to egzekucja z majątku będzie niemożliwa, a postępowanie zostanie umorzone – powiedziała radca Joanna Parkot.W rezultacie 18 listopada br. Sąd Najwyższy podjął uchwałę wbrew stanowisku Prokuratorii Generalnej: złożenie wniosku o wyjawienie majątku nie przerywa biegu przedawnienia.   

Sygnatura akt III CZP 92/10