Więziennictwo ignoruje wyroki ETPC ws. więźniów niebezpiecznych?

We wtorek 12 stycznia Europejski Trybunał Praw Człowieka wyda kolejne wyroki dotyczące traktowania w Polsce tzw. niebezpiecznych więźniów. Wiele wskazuje, że będzie to jeszcze jedno niekorzystne dla naszego państwa orzeczenie, podczas gdy wnioski wynikające z wcześniejszych nie zostały wdrożone do więziennej praktyki.

W sprawie tych wydanych już wyroków Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej. Przypomniał, że dotyczyły one nieprawidłowości związanych z licznymi przypadkami przedłużania, bez szczegółowego uzasadnienia, statusu więźnia niebezpiecznego. - Problem ten dotyczy właściwej implementacji wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawach przeciwko Polsce (np. Piechowicz v. Polska, skarga nr 20071/07; Horych v. Polska, skarga nr 13621/08) – czytamy w wystąpieniu.
Trybunał podkreślał w nich konieczność weryfikacji zasadności stosowania reżimu przewidzianego dla osadzonych niebezpiecznych oraz potrzeby szczegółowego uzasadnienia każdorazowego przedłużania statusu niebezpiecznego. A Rzecznik wskazuje, że kolejne sprawy kierowane do Trybunału przeciwko Polsce przez osoby mające aktualnie lub w przeszłości status niebezpiecznego, są traktowane przez Trybunał na zasadzie automatu, w oparciu o zasady wyrażone w sprawach Piechowicz v. Polska oraz Horych v. Polska. Stąd kończą się one zawarciem ugody pomiędzy skarżącym a rządem Polski bądź jednostronną deklaracją strony rządowej, co znacznie obciąża finansowo Skarb Państwa.
- Dlatego, tak ważna jest zmiana praktyki, z uwzględnieniem nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego z 10 września 2015 r., uchwalonej w celu wykonania wskazanych wyroków ETPC przeciwko Polsce – pisał Rzecznik. I podkreślił konieczność szczegółowego uzasadniania i wskazywania faktycznych powodów przedłużania statusu osadzonego niebezpiecznego, jak i samego kwalifikowania do tej kategorii więźniów. - Równie istotna jest okresowa weryfikacja potrzeby stosowania wobec osadzonego niebezpiecznego wszystkich obostrzeń związanych z reżimem dla niebezpiecznych – czytamy w wystąpieniu RPO.

Dowiedz się więcej z książki
	Kodeks karny wykonawczy. Komentarz rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł

W odpowiedzi na nie 14 grudnia 2015 r. do Biura RPO wpłynęła odpowiedź Dyrektora Generalnego Służby Więziennej gen. Jacka Kitlińskiego.
Dyrektor Generalny stwierdza w niej, że Służba Więzienna, podobnie jak inne organy władzy publicznej, stosownie do art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, działa na podstawie i w granicach prawa, a zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności, są przez Służbę Więzienną realizowane na zasadach określonych w Kodeksie karnym wykonawczym. Ponadto, przedstawiona przez Rzecznika problematyka była przedmiotem odpraw kierownictwa Centralnego Zarządu Służby Więziennej, zaś ośrodki szkolenia SW przekazują słuchaczom realizowanych zajęć wiedzę w zakresie podstaw prawnych wykonywania zadań ustawowych Służby Więziennej.
- Tak sformułowana odpowiedź świadczy o braku zrozumienia problemu i nie dostrzegania potrzeby zmiany nieprawidłowej dotychczas praktyki funkcjonariuszy SW w kontekście postępowania z osadzonymi niebezpiecznymi. Wskazują na to sprawy przegrane przez Polskę w Strasburgu, ale i kolejne, które oczekują na rozpoznanie. Warto zauważyć, że w dniu 12 stycznia 2016 r. ETPC wyda wyrok w trzech kolejnych sprawach przeciwko Polsce skierowanych przez więźniów niebezpiecznych, zarzucających naruszenie art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka - komentuje Krzysztof Olkowicz, zastępca RPO.