Wniosek dotyczy zbadania zgodności z Konstytucją oraz prawem unijnym niektórych artykułów ustawy o OFE (ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw). Lewiatan kwestionuje konstytucyjność dwóch regulacji zawartych w ostatniej nowelizacji ustawy o OFE:  znowelizowanego art. 136 ust. 2a ustawy o funduszach emerytalnych, który pozbawia możliwości pobierania przez PTE opłaty za zarządzanie od aktywów nowo pozyskanych klientów, jak też od aktywów już pozyskanych klientów w sytuacji, gdy wartość funduszu przekroczy limit 45 mld PLN; oraz znowelizowanego art. 134 ust. 1 w/w ustawy, który istotnie przyspiesza obniżenie górnego limitu opłaty pobieranej przez fundusze emerytalne. W miejsce stopniowego obniżenia wysokości opłat przewidzianej na lata 2004-2014, wprowadzony zostanie od roku 2010 r. (a nie jak wcześniej zakładano od 2014 r.) maksymalny pułap wysokości opłaty do 3,5% kwoty wpłacanych składek.

Każda z przywołanych regulacji narusza w opinii PKPP Lewiatan:

1. Zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa (art. 2 Konstytucji);
2. Zasadę ochrony praw słusznie nabytych, wraz z wynikająca z niej zasadą ochrony interesów w toku (art. 2 Konstytucji);
3. Zasadę prawidłowej legislacji (art. 2 Konstytucji);
4. Zasadę społecznej gospodarki rynkowej opartej na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych (art. 20 Konstytucji);
5. Zasadę proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji);
6. Zasadę równości (art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji);
7. Zasadę swobody przedsiębiorczości (art.43 TWE);
8. Zasadę swobody przepływu kapitału (art. 56 ust. 1 TWE);
9. Zakaz antykonkurencyjnej pomocy państwa (art. 87 TWE);
10. Zasadę ochrony prawidłowej konkurencji (art. 3 ust. 1 lit. g TWE w zw. z art. 2 TWE w zw. art. 4 ust. 1 TWE w zw. art. 98 TWE).

- Ww. ustawa przyspiesza obniżenie górnego limitu opłaty pobieranej przez fundusze emerytalne. W miejsce stopniowego obniżenia wysokości opłat przewidzianej na lata 2004-2014, wprowadzony zostanie od roku 2010 r. (a nie jak wcześniej zakładano od 2014 r.) maksymalny pułap wysokości opłaty do 3,5% kwoty wpłacanych składek. Ustawa w porównaniu do poprzedniej regulacji, zmniejsza możliwości pokrywania przez fundusze emerytalne kosztów zarządzania i nie zapewnia PTE dostatecznie długiego czasu, by dostosować działalność do generalnych zmian w sposobie finansowania - npisano w komunikacie PKPP Lewiatan.

Ustawa zmienia zasady regulujące wysokość opłat pobieranych za zarządzanie OFE. Zgodnie z przyjętym rozwiązaniem w funduszach, których wartość aktywów netto przekroczy 45 mld zł, kwota potrącanej opłaty za zarządzanie OFE nie może przekraczać 15.500.000 zł miesięcznie. Jest to limit ustalony w sposób arbitralny, bez uzasadnienia przyjęcia takiego ograniczenia. Ustalenie limitu kwotowego powoduje, że od momentu osiągnięcia wielkości aktywów netto w kwocie 45 mld zł pozyskiwanie nowych klientów jest dla PTE finansowo niekorzystne. Wprowadzenie limitu powoduje nie tylko nieopłacalność pozyskiwania nowych klientów, ale także drastyczne ograniczenia wynagrodzenia za zarządzanie aktywami starych klientów w sytuacji, gdy próg 45 mld zostanie przekroczony. Napływ składek jedynie od dotychczasowych klientów powoduje wzrost aktywów o ok. 5 mld rocznie. Oznacza to że po przekroczeniu 45 mld zł jedynym wynagrodzeniem PTE, także za nowe aktywa od starych klientów, będzie tylko opłata od składki.

Według opinii PKPP Lewiatan powyższa zmiana umacnia sytuację mniejszych funduszy, które z uwagi na mniejsze aktywa będą jeszcze przez wiele lat pobierały większe opłaty z tytułu zarządzania otwartym funduszem i nie będą w najbliższym czasie narażone na niekorzystne konsekwencje finansowe. Cel ustawy, polegający na nieuzasadnionym znacznym uprzywilejowaniu jednych podmiotów przy jednoczesnym pogorszeniu warunków gospodarczych dla podmiotów z nimi konkurujących, pozostaje w sprzeczności z zasadami równości oraz społecznej gospodarki rynkowej opartej na wolności działalności gospodarczej. Konsekwencją ustawy będzie więc sztuczne zrównanie udziałów w rynku. Powstanie kilkanaście takich samych PTE pobierających takie same opłaty i prowadzących jednakową politykę inwestycyjną. Konkurencji na tym rynku nie będzie.

Przedsiębiorcy uważają, że ustawa nie zrealizuje celów zakładanych w jej uzasadnieniu. Nie spowoduje zwiększenia konkurencyjności na rynku OFE, ponieważ w sytuacji, gdy aktywa netto funduszu emerytalnego przekroczą pułap 45 mld zł pozyskiwanie nowych klientów przez PTE nie będzie miało ekonomicznego uzasadnienia. Od momentu osiągnięcia tego pułapu nowi klienci PTE generować będą koszty transakcyjne, zarządzania oraz ryzyka finansowego, którym nie będzie towarzyszył adekwatny wzrost przychodu PTE. Ustawa nie zintensyfikuje też działań PTE prowadzących do osiągnięcia jak najlepszych wyników inwestycyjnych, bo to oznacza zwiększenie aktywów funduszu netto przy jednoczesnym zwiększeniu wydatków na zarządzanie i braku opłat z tego tytułu. Tym samym największe fundusze nie będą zmotywowane do osiągania jak najlepszych wyników inwestycyjnych. Nie zmniejszy się także akwizycja, ponieważ mniejsze fundusze, które nie osiągnęły pułapu 45 mld zł aktywów będą dążyć do zwiększenia ilości klientów. W efekcie może dojść do migracji klientów z większych, zazwyczaj najefektywniejszych funduszy, do funduszy małych i średnich, które uzyskują dzięki zmianom wprowadzonym ustawą przewagę konkurencyjną, nieznajdującą uzasadnienia w ofercie rynkowej. W efekcie, niektórzy przedsiębiorcy działający w tym sektorze będą traktowani preferencyjnie, mniejsze PTE będą w uprzywilejowanej pozycji, co oznacza dyskryminację dużych PTE.

Zdanim Lewiatana skutki omawianych naruszeń dotyczyć będą nie tylko PTE. Znacznemu pogorszeniu ulegnie również sytuacja osób fizycznych i innych podmiotów, których działalność zawodowa zawiązana jest z akwizycją na rzecz PTE. Nie bez znaczenia jest także niekorzystny wpływ wprowadzonych zamian na sytuację finansową państwa, ponieważ pogorszenie sytuacji finansowej PTE i znaczne zmniejszenie ich dochodów skutkować będzie dużo mniejszymi wpływami do budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (podatek od zysku technicznego PTE), a także pośrednio z tytułu podatku dochodowego osób fizycznych, które mogą utracić pracę na skutek zmian organizacyjnych w PTE wynikających z potrzeby ograniczania kosztów prowadzonej działalności.

Wskazane zapisy ustawy mają też bezpośredni wpływ na pogorszenie zysków akcjonariuszy PTE, którymi są w dużej mierze znaczące w gospodarce globalnej przedsiębiorstwa zagraniczne. To z kolei może zmniejszyć zaufanie inwestycyjne do Polski, negatywnie wpłynąć na zainteresowanie obligacjami emitowanymi przez Rząd RP, a tym samym zwiększyć koszt obsługi zadłużenia Polski. Niekorzystny wpływ omawianych zmian na sytuację finansową Polski wynikać może także z roszczeń odszkodowawczych skierowanych przeciwko Skarbowi Państwa przez inwestorów, których inwestycje ucierpią z powodu niezgodnej z Konstytucją regulacji.