Prezydent podpisał ustawę o e-doręczeniach

Ustawa wprowadza od października 2022 r. możliwość wnoszenia do sądu pism, na początek w sprawach cywilnych, drogą elektroniczną. Ułatwi to kontakt między instytucjami a klientami poprzez zapewnienie możliwości korzystania z jednego, własnego adresu do doręczeń elektronicznych, który będzie wykorzystywany do korespondencji ze wszystkimi korzystającymi z usługi, umożliwienie wysyłania i odbierania korespondencji z dowolnego miejsca.

Ustawa znajdzie zastosowanie do doręczenia korespondencji pomiędzy podmiotami publicznymi, a także w relacji podmiotów publicznych z podmiotami niepublicznymi, w tym z osobami fizycznymi.

Rejestrowane doręczenie

Ustawa zawiera ogólną regulację, nakładającą na podmioty publiczne obowiązek doręczania między sobą korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego.

Czytaj: Ustawa o e-doręczeniach potrzebna, ale bez zmian w sądach nie zadziała

Ustawa nakłada również na podmioty publiczne obowiązek doręczenia korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego w kontaktach z podmiotami niepublicznymi, które posiadają adresy do doręczeń elektronicznych wpisane do bazy adresów elektronicznych. Podmiot publiczny zobligowany będzie do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych. Wprowadzenie nowych rozwiązań zmieni tradycyjny sposób wymiany korespondencji wymagającej potwierdzenia jej nadania lub odbioru (listy polecone). Doręczenie korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego będzie wywierać skutek prawny równoważny do tradycyjnego doręczenia korespondencji.

Konkurs na operatora i rejestr

Do świadczenia publicznej usługi doręczenia elektronicznego oraz publicznej usługi hybrydowej obowiązany będzie operator wyznaczony, który wybierany będzie w drodze konkursu i na którym spoczywać będzie odpowiedzialność w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi. W okresie przejściowym, czyli do dnia 31 grudnia 2025 r., obowiązki operatora wyznaczonego wynikające z ustawy powierzone zostały operatorowi wyznaczonemu, o którym mowa w art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, czyli Poczcie Polskiej.

Czytaj: Prawnicy informatyzują się, sądy nadal papierem stoją>>

Ustawa przewiduje utworzenie nowego rejestru publicznego – bazy adresów elektronicznych, przeznaczonego do ujawniania adresu do doręczeń elektronicznych podmiotów korzystających z takich doręczeń. W bazie adresów elektronicznych zamieszczone zostaną wszystkie adresy do doręczeń. Za prowadzenie i zabezpieczenie bazy adresów elektronicznych będzie odpowiedzialny minister właściwy do spraw informatyzacji.

Skrzynka doręczeń

Zgodnie z ustawą korespondencja, co do zasady, będzie nadawana i odbierana przez podmiot publiczny wyłącznie w postaci elektronicznej. Dla celów przechowywania przez podmioty korespondencji elektronicznej, w tym dowodów doręczeń utrzymywane będą przez operatora wyznaczonego skrzynki doręczeń. Jeden podmiot posiadał będzie jeden adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych, ale ustawa przewiduje od tej zasady wyjątki, w szczególności jeśli będzie to uzasadnione strukturą organizacyjną danego podmiotu.

Przedsiębiorcy – zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jak również podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego, będą obowiązani do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych.

Osoby wykonujące zawody zaufania publicznego tj. adwokaci, radcowie prawni, doradcy podatkowi, doradcy restrukturyzacyjni, notariusze, rzecznicy patentowi i radcowie Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej będą obowiązani do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych o ile wykonują zawód. W przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami wpisanymi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, notariuszy, rzeczników patentowych, komorników sądowych i radców Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, do bazy adresów elektronicznych wpisywane będą dodatkowe adresy do doręczeń elektronicznych wykorzystywane na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej albo działalności zawodowej. Wpis adresu do doręczeń elektronicznych wywołuje w stosunku do podmiotu publicznego obowiązek doręczania korespondencji na ten adres.

Usługa hybrydowa

Uzupełnieniem podstawowej usługi doręczenia elektronicznego będzie publiczna usługa hybrydowa, zapewniająca podmiotom publicznym wysyłkę korespondencji w postaci elektronicznej również w kontaktach z osobami wykluczonymi cyfrowo lub osobami, które na wymianę korespondencji w postaci elektronicznej nie są jeszcze gotowe. Osoby te otrzymają możliwość odbierania korespondencji w postaci papierowej. Korespondencja nadawana w ten sposób będzie przesyłana w formie elektronicznej, a następnie przekształcana w formę papierową za pomocą zautomatyzowanej linii wydruków, pakowania i kopertowania.

E-doręczenia w jedną stronę

Prawnicy podkreślają, że nawet takie rozwiązanie, jeśli zacznie działać, będzie dużym udogodnieniem. Samorządy prawnicze postulowały zresztą uregulowanie e-doręczeń od początku pandemii. Ministerstwo Sprawiedliwości - przypomnijmy - kilkukrotnie tarczami antykryzysowami próbowało je wprowadzić. I za każdym razem temat kończył się na etapie Sejmu. Pojawiały się nawet pogłoski, że takie rozwiązanie nie jest na rękę poczcie i, że e-doręczenia są kością niezgody między resortami sprawiedliwości i cyfryzacji.

W swoich propozycjach resort sprawiedliwości szedł zresztą dość daleko. Zakładały one nie tylko wnoszenie, ale i doręczanie pism za pośrednictwem platformy ePUAP, portalu informacyjnego sądów powszechnych i na adres poczty elektronicznej. - Co z tego, że mamy e-rozprawy, skoro sąd ma o nich powiadomić listem poleconym - mówili wówczas rozgoryczeniu prawnicy.