To te zmowy przetargowe zablokowały pieniądze z UE

W Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Woli czeka na rozpatrzenie sprawa 11 osób oskarżonych o udział w zmowach przetargowych przy realizacji inwestycji drogowych. To ta sprawa spowodowała przerwanie wypłaty 3,5 mld zł z funduszy UE na projekty drogowe w Polsce.

Komisja Europejska potwierdziła we wtorek, że przerwała wypłaty funduszy UE na projekty drogowe zarządzane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad w ramach programów Infrastruktura i Środowisko oraz Rozwój Polski Wschodniej.

"Decyzja została podjęta w następstwie informacji o trwającym dochodzeniu dotyczącym trzech współfinansowanych projektów, w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko" - podała KE. "Zgodnie z tymi informacjami, potwierdzonymi przez polskie władze, prokurator oskarżył 11 osób o zmowę na rzecz próby utworzenia kartelu (10 byłych i obecnych menadżerów dużych firm budowlanych i jeden dyrektor GDDKiA). Jeśli te oskarżenia się potwierdzą, będą stanowić złamanie przepisów dyrektyw o przetargach publicznych w UE oraz będą świadczyć o potencjalnie poważnej słabości systemu zarządzania i kontroli" - dodała KE.

Chodzi o akt oskarżenia wobec 11 osób, wysłany 3 grudnia 2012 r. warszawskiemu sądowi przez Prokuraturę Apelacyjną w Warszawie. Jak powiedział w środę PAP rzecznik prokuratury prok. Zbigniew Jaskólski, oskarżonym, kierującym firmami budowlanymi (w tym z zagranicy), zarzucono ustalanie w 2009 r. między sobą, kto ma wygrywać przetargi na inwestycje drogowe. "Aby inni uczestnicy zmowy nie byli stratni, mieli zostawać podwykonawcami" - dodał prokurator. Nie podał szczegółowego mechanizmu ich działania.

Oskarżeni to ówcześni szefowie takich firm jak Strabag Polska, Budimex-Dromex, Mostostal Warszawa, Mota-Engil (oskarżonym jest prokurent firmy, obywatel Portugalii Antonio S.), Eurovia Polska (oskarżonym jest prezes firmy, obywatel Szwecji Jonas H.).

Wśród oskarżonych jest też b. dyrektor warszawskiego oddziału GDDKiA Wojciech D., któremu zarzucono przyjęcie od oskarżonego Janusza D. (ówczesnego dyrektora Przedsiębiorstwa Budowy Dróg i Mostów) jako korzyści majątkowej wiecznego pióra o wartości 11,7 tys. zł. "Miał pomagać oskarżonym w zmowie, informując ich o planowanych inwestycjach" - powiedział Jaskólski.

Za udział w zmowach przetargowych Kodeks karny przewiduje karę do 3 lat więzienia. Osobie, która w związku z pełnieniem funkcji publicznej przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej udziela, grozi do 8 lat więzienia. Oskarżeni nie przyznali się do zarzutów, poza dyrektorem GDDKiA.

Według prokuratury zmowy miały dotyczyć inwestycji na drodze krajowej nr 8 na odcinkach Jeżewo-Białystok i Rawa Maz.-Piotrków Tryb. oraz budowy odcinka autostrady A4 Radymno-Korczowa. Nadal trwa badanie przez prokuraturę, czy doszło do zmów przy innych inwestycjach drogowych - zaznaczył Jaskólski.

Czynności w całej sprawie wykonywała ABW, która w 2009 r. zatrzymała siedem osób. Prokuratura zastosowała wtedy wobec nich poręczenia majątkowe, zakazała opuszczania kraju oraz zawiesiła ich udział w przetargach publicznych.

Jaskólski przyznał, że w sprawie zastosowano podsłuchy. W ub.r. "Gazeta Wyborcza" pisała, że głównym dowodem są stenogramy podsłuchów rozmów zarejestrowanych w dwóch tajnych operacjach ABW o kryptonimach "Rydwan" i "Linia". Według "GW" wszystko zaczęło się od podsłuchu telefonu Grzegorza O., wówczas członka zarządu Mostostalu Warszawa. O. dostał kryptonim "Koordynator", bo to on - według prokuratury - miał "rozprowadzić" przetarg na trasę Jeżewo-Białystok.

Jak pisała "GW", figuranci w rozmowach telefonicznych posługiwali się "hotelowym" szyfrem. Gazeta przytoczyła rozmowę oskarżonego Pawła A. (członka zarządu firmy Strabag Polska) z Grzegorzem O.: "W tym Hiltonie są trzy pokoje w sumie... Ten pokój, który dla nas zarezerwowałem w Hiltonie, to są dwa pokoje. Ty będziesz miał numer 698".

Według prokuratury A. przekazał w ten sposób O. kwoty, jakie powinien umieścić w ofercie w przetargu GDDKiA tak, by wygrało konsorcjum firm Strabag/Mota-Engil/Transprojekt. "GW" pisała, że gdy trzy dni później otwarto koperty z ofertami, okazało się, że konsorcjum to dało najtańszą ofertę - 675 mln zł i wygrało; rywalizujące konsorcjum Mostostal/Budimex-Dromex/Bilfinger Berger/Arcadis dawało 699 mln zł. W jednej z rozmów A. krzyczał do słuchawki: "Nie mogę mówić otwartym tekstem, bo wiesz, że te sku.......y podsłuchują!".

"GW" podkreśla, że mimo zmowy oskarżonym nie udało się zaś wygrać przetargu na odcinek Rawa Maz.-Piotrków Tryb. (z ceną 1,7 mln zł wygrało konsorcjum, którego liderem była firma Astaldi). Według prokuratury nie była ona w zmowie i w ostatniej chwili obniżyła cenę. A zwycięzcą - wedle ustaleń prokuratury - miało być konsorcjum z Mostostalem. A. mówił wtedy O.: "Grzegorz, co wyście zj....i to wszystko". Zdaniem "GW" oskarżonym nie udało się też wygrać przetargu na odcinek Radymno-Korczowa.

Według prawa dla stwierdzenia zmowy w przetargu publicznym nie trzeba dokumentować realnej szkody z niej wynikłej.

Obrońca dwóch oskarżonych, były minister sprawiedliwości mec. Zbigniew Ćwiąkalski powiedział PAP, że nie będzie się wypowiadał w całej sprawie przed złożeniem wyjaśnień przez podsądnych. Sąd jeszcze nie wyznaczył terminu rozpoczęcia procesu. Oskarżeni będą odpowiadać w nim z wolnej stopy.

Czytaj także: Bieńkowska: decyzja o wstrzymaniu funduszy UE na polskie drogi kuriozalna