Zgodnie z kwestionowanym przez RPO przepisem, nieruchomości pozostające we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Zgodnie z obowiązującymi przepisami odszkodowanie to ma być ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa.Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich regulacja ta wymusza na poprzednim właścicielu nieruchomości składanie wniosku o przyznanie odszkodowania nawet w sytuacji, gdy brak jest jeszcze do tego przesłanek, gdyż postępowanie w sprawie potwierdzenia przejęcia nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego nie zostało zakończone. W związku z powyższym, właściciel takiej nieruchomości, nie wiedząc jeszcze, czy jego nieruchomość przeszła na własność podmiotów publicznych, powinien wnosić o przyznanie odszkodowania za nią. Rozwiązanie takie zdaniem wnioskodawcy jest sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami: zaufania do państwa oraz poprawnej legislacji.
Wprowadzenie nieprzywracalnego terminu do złożenia wniosku o odszkodowanie, którego przekroczenie jest sankcjonowane utratą roszczenia odszkodowawczego, w sytuacji gdy organy administracji publicznej nie są zobowiązane przed tym terminem do wydania orzeczenia potwierdzającego przejście prawa własności na Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego zdaniem wnioskodawcy narusza konstytucję.
Na wniosek RPO Trybunał Konstytucyjny orzeknie dziś o konstytucyjności przepisów w sprawie zgodności art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną w zakresie, w jakim zezwala na wygaśnięcie roszczenia o odszkodowanie przed wydaniem decyzji potwierdzającej nabycie prawa własności nieruchomości zajętej pod drogę publiczną, przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego, z art. 2 i art. 21 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
TK dziś o terenach zajmowanych na drogi
Trybunał Konstytucyjny rozpozna dziś wniosek rzecznika praw obywatelskich dotyczący nieruchomości zajętych pod drogi publiczne.