Wyrok zapadł w sprawie ze skargi obywatela Chorwacji, który za napad rabunkowy został skazany na karę prawie trzech lat pozbawienia wolności. Przed Trybunałem skarżący zarzucił, iż warunki osadzenia, w jakich przebywał, naruszały art. 3 Konwencji o prawach człowieka (zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania i karania) ze względu na nadmierną liczbę więźniów przebywających w jego celi.

Trybunał nie uznał roszczeń skarżącego i nie stwierdził naruszenia Konwencji. Prawdą jest, iż przez dwa krótkie okresy (dłuższy z nich wynosił 27 dni) skarżący przebywał w celi, w której przestrzeń przypadająca na jednego osadzonego była niższa niż przepisowych 3 m kw. Mimo to Trybunał uznał, iż warunki osadzenia skarżącego nie uchybiły jego godności, ponieważ nadmierne zatłoczenie celi zostało zrównoważone przez inne czynniki. Skarżący mógł przebywać poza swoją celą przez 3 godziny dziennie, jego cela była dobrze wentylowana, dobrze oświetlona naturalnym światłem, dysponował własnym łóżkiem, w zakładzie zachowywano prawidłowe standardy higieniczne, a osadzeni mieli duży wybór zajęć socjalnych. Pobyt w zakładzie karnym nie przekroczył zatem w przypadku skarżącego progu dolegliwości, który jest wpisany w pozbawienie wolności jako takie. Nie miało więc miejsca naruszenie art. 3 Konwencji.

ID produktu: 40187586 Rok wydania: 2014
Autor: Kazimierz Postulski
Tytuł: Kodeks karny wykonawczy. Komentarz>>

Trybunał przy tej okazji podsumował również swe zasady orzecznicze związane z warunkami osadzenia, niezachowanie których zazwyczaj oznaczać będzie uchybienie godności ludzkiej i naruszenie art. 3 Konwencji o prawach człowieka. Wartością graniczną przestrzeni przypadającej na każdego osadzonego jest 3 m kw. - mniej niż 3 m kw. zazwyczaj oznacza naruszenie standardów konwencyjnych. Rozstrzygnięcia takiego Trybunał nie podejmuje jednak automatycznie, gdyż bierze pod uwagę inne warunki osadzenia, takie jak czas spędzany przez więźnia poza celą, dostęp do zajęć socjalizacyjnych, możliwość ruchu na świeżym powietrzu, oświetlenie i wentylację celi, a także dostępność sanitariatów i warunki higieniczne dostępne osadzonemu.

Obok kryterium "3 m kw. przestrzeni na więźnia" kluczową rolę przy ocenie przeludnienia celi odgrywają jeszcze dwa czynniki. Po pierwsze, osadzony musi dysponować indywidualnym miejscem do spania. Po drugie, cała powierzchnia celi musi mieć taką wielkość, która pozwala przebywającym w celi osadzonym na swobodne poruszanie się pomiędzy meblami. W dotychczasowym orzecznictwie Trybunału te trzy warunki definiowały pojęcie "przeludnienia", a niezachowanie któregokolwiek z nich oznaczać będzie powstanie poważnego domniemania naruszenia art. 3 Konwencji o prawach człowieka.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 12 marca 2015 r. w sprawie nr 7334/13, Muršić przeciwko Chorwacji.

Katarzyna Warecka