Strasburg: w sprawie zgonu na posterunku policji musi zostać wszczęte dochodzenie

Państwo ma obowiązek wszczęcia i przeprowadzenia skrupulatnego i skutecznego dochodzenia w sprawie zgonu osoby zatrzymanej przez policję i przebywającej na posterunku policji uznał Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 3 maja br.

Sprawa ta dotyczy dochodzenia przeprowadzonego w sprawie zgonu obywatelki Rosji pochodzenia romskiego, która wyskoczyła przez okno komisariatu policji. Kobieta została zatrzymana przy próbie kradzieży kieszonkowej. Wyskoczyła przez okno toalety dla kobiet, prawdopodobnie próbując ucieczki. W toalecie była sama, ponieważ eskortował ją tam funkcjonariusz płci męskiej, który czekał przed drzwiami.
Rodzina zmarłej twierdziła, iż ta została celowo wyrzucona przez okno przez policjantów. Trybunał uznał ten zarzut za nieuzasadniony, a jej śmierć podczas próby ucieczki za wersję najbardziej prawdopodobną i zgodną z wynikami przeprowadzonej sekcji zwłok. Niemniej jednak władze krajowe w ogóle odmówiły wszczęcia dochodzenia w tej sprawie, pomimo wielokrotnych wniosków rodziny. Tym samym najbliżsi zmarłej nie uzyskali dostępu do wymiaru sprawiedliwości, nie przysługiwał im status strony w postępowaniu karnym, a zatem nie mieli dostępu do opinii biegłych, nie mogli zadawać im pytań ani wnioskować przeprowadzenia jakichkolwiek innych dowodów. Skarżący nie byli informowani również o jakichkolwiek decyzjach organów władz podejmowanych w związku ze zgonem. Taki stan rzeczy naruszał art. 2 Konwencji o prawach człowieka (prawo do życia).
Trybunał przyznał skarżącym w związku z naruszeniem art. 2 Konwencji 20 000 euro tytułem doznanej krzywdy moralnej oraz zasądził zwrot poniesionych kosztów i wydatków.
Omawiany wyrok dobrze wpisuje się w konsekwentną linię orzeczniczą ETPC dotyczącą zgonów osób pozbawionych wolności i znajdujących się pod kontrolą funkcjonariuszy państwowych, przy czym pozbawienie wolności jest rozumiane szeroko i w praktyce oznacza każdą sytuację, w której osoba nie może się swobodnie oddalić z miejsca kontrolowanego przez funkcjonariuszy państwowych. Takie położenie jest uznawane za położenie szczególnie delikatne. Na państwie ciąży wówczas szczególny obowiązek dbania o życie i zdrowie tejże osoby, a w sprawie każdego przypadku zgonu musi zostać wszczęte i przeprowadzone urzędowe dochodzenie. Dochodzenie musi być skuteczne i bezzwłoczne oraz zapewniać bliskim osoby zmarłej odpowiedni dostęp do prowadzonych czynności i gromadzonych dowodów. Rodzina zawsze ma prawo do poznania wszystkich okoliczności takiej śmierci.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 3 maja 2012 r. w sprawie nr 40657/04, Kleyn i Aleksandrovich przeciwko Rosji.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line