Strasburg: Trzy przegrane sprawy Polski i 11 800 zł euro odszkodowań

W ubiegłym tygodniu Polska przegrała przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w trzech sprawach.. Odszkodowania na rzecz naszych obywateli wynoszą łącznie nieco ponad11,8 tys. euro. Trybunał orzekł, że rząd złamał prawo do poszanowania mienia, prawo do wolności oraz zakaz dyskryminacji na tle religijnym.

W pierwszej sprawie mieszkanka Sanoka Maria Tarnawczyk domagała się odszkodowania i zadośćuczynienia za dewastację jej działki. W 1977 roku zapadła decyzja o wywłaszczeniu z powodu budowy ronda i drogi. Jednak do budowy tych obiektów nigdy nie doszło. Skarżąca domagała się wypłacenia jej 28 tys. odszkodowania. Konflikt z władzami wojewódzkimi przeniósł się do sądu. Sprawa dotarła do Sądu Najwyższego. W tej i podobnych sprawach Sąd Najwyższy dwukrotnie wydawał uchwały. Było to 7 grudnia 2006 r. , gdy stwierdził, że Skarb Państwa przejmuje zobowiązania i wierzytelności rad narodowych i terenowych organów administracji  stopnia podstawowego i stopnia wojewódzkiego wynikające z prawomocnych  orzeczeń sądowych i decyzji administracyjnych, wydanych przed dniem 27 maja 1990 r., oraz zobowiązania i wierzytelności powstałe w związku z wykonaniem tych  orzeczeń sądowych i administracyjnych ( SN III CZP 99/06).

Wcześniej jednak twierdził, że gmina, a nie Skarb Państwa jest biernie legitymowana w procesie o  naprawienie szkody wynikłej wskutek wydania przed dniem 27 maja 1990 r.
ostatecznej decyzji administracyjnej (SN IIICZP 64/04). Jednak Maria Tarnawska nigdy nie doczekała się wypłacenia odszkodowania w pełnej wysokości.

Odszkodowanie za pozbawienie mienia

Trybunał Praw Człowieka 7 grudnia br stwierdził, że w sprawie Marii Tarnawczyk jednak państwo polskie naruszyło art.1 Protokołu Konwencji z 1952 roku. Według niego każda osoba fizyczna i prawna ma prawo do poszanowania swego mienia. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego. Trybunał nakazał wypłacić skarżącej 5 870 euro odszkodowania oraz tysiąc euro zadośćuczynienia za poniesione szkody moralne.

Zadośćuczynienie za zatrzymanie i dyskryminację

Trybunał orzekł, że w sprawie Piotra Nowaka z Przemyśla, podejrzanego o kradzież aut władze polskie naruszyły art. 5 par. 3 Konwencji. Został on zatrzymany na granicy w 2005 roku, a w 2008 roku uwolniony. Według zasady ochrony wolności nikt nie może być pozbawiony wolności z wyjątkiem przypadków: zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w celu postawienia przed właściwym organem wobec uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zagrożonego karą lub, jeżeli jest to konieczne, w celu zapobieżenia popełnienia takiego czynu lub uniemożliwienia ucieczki po jego dokonaniu. Piotr Nowak otrzyma 2 tys. euro odszkodowania. Choć jego żądanie wynosiło 100 tys. euro.

Wreszcie w trzecim wypadku Janusza Jakóbskiego, skazanego za gwałt doszło do naruszenia jego praw religijnych. Zdaniem sędziów Trybunału Praw Człowieka nie podawanie potraw bezmięsnych buddyście należy do dyskryminacji ze względu na wyznanie (art. 9 i 14 Konwencji). Trybunał zasądził na jego rzecz 3 tys. euro zadośćuczynienia.