Skarga została wniesiona obywatela Turcji oraz przez turecką spółkę, głównych udziałowców – nieistniejącego już – prywatnego banku. W 2001 r. audyt tureckiej agencji nadzoru bankowego wykazał deficyt w banku, po czym nastąpiło przyjęcie szeregu środków mających na celu wymuszenie poprawy sytuacji finansowej banku, a ostatecznie decyzji nakazującej transfer depozytów bankowych na konto specjalnego funduszu ubezpieczeniowego. Agencja wydała także zakaz prowadzenia przez bank czynności bankowych oraz zdecydowała o jego połączeniu z innym bankiem, co przypieczętowało ostatecznie jego faktyczną likwidację. W 2003 r. turecki Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził nieważność tych decyzji i nakazał zwrot zajętych środków. Wyrok ten został przez turecką agencję nadzoru bankowego zignorowany jako wyrok – zdaniem agencji – niemożliwy do wykonania.
Trybunał uznał ten stan rzeczy za naruszenie prawa do rzetelnego procesu (art. 6 ust. 1 Konwencji o prawach człowieka), którego elementem jest również egzekucja prawomocnych rozstrzygnięć sądowych, oraz prawa do poszanowania własności (art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji). Zdaniem Trybunału, zasada wykonywania prawomocnych orzeczeń sądowych ma szczególne znaczenie w sprawach administracyjnych, w których sądy wyrokowały na niekorzyść organów administracji publicznej. Państwo nie może tłumaczyć się zawiłościami procedury wykonawczej, skomplikowaniem systemu administracyjnego czy brakiem środków finansowych. Nie można też oczekiwać od obywateli, że będą inicjować odrębne postępowania egzekucyjne w takich przypadkach. Na państwie, które jest reprezentowane przez organ administracyjny, spoczywa obowiązek realizacji wyroków przeciwko organowi, wydawanych w imieniu tego samego przecież państwa.
Odmowa wykonania przez organ państwowy wyroku sądowego – innego organu państwowego powołanego specjalnie w celu dochodzenia i wykonywania prawa – jest szczególnie poważnym naruszeniem prawa do rzetelnego procesu. Państwo, które samo nie wykonuje swoich własnych wyroków, nigdy nie będzie budziło zaufania wśród swych obywateli.
Tak wynika z wyroku Trybunału z 23.10.2012 r. w sprawie nr 6334/05, Süzer i Eksen Holding A.Ş. przeciwko Turcji.
Katarzyna Warecka
Strasburg: państwo musi wykonywać rozstrzygnięcia sądowe na swą niekorzyść
Źródło: iStock
Turecki sąd administracyjny prawomocnym wyrokiem unieważnił decyzje organów administracyjnych, lecz Turcja odmówiła wykonania tego wyroku. Europejski Trybunał Praw Człowieka w swym orzeczeniu z 23 października br. uznał taką odmowę za niedopuszczalne naruszenie praw konwencyjnych.