Pilnym, o ile nie pierwszoplanowym, zadaniem jest w dzisiejszych realiach dostosowanie organizacji samorządów zawodowych adwokatów i radców pranych do rosnącej liczy ich członków - tak senatorowie uzasadniają projekt ustawy Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych. Projekt wpłynął do kancelarii marszałka Senatu 19 lutego br.
Niewydolność systemu
Otwarcie zawodów prawniczych spowodowało blisko dwukrotny wzrost (od 2007 r. do chwili obecnej) liczby adwokatów wykonujących zawód (z 6 tys.721 do 10 tys. 585 na koniec 2012 r.) Natomiast liczba osób wykonujących zawód radcy prawnego w porównywalnym okresie wzrosła niemal o połowę (z 18 tys. 953 do 27 tys. 054), co przy ogólnej liczbie członków samorządu radcowskiego może być uznane za znaczące zjawisko.
Nie da się ukryć, że wzrost liczby prowadzonych postępowań dyscyplinarnych jest wynikiem lawinowego napływu nowych osób wykonujących zawód zaufania publicznego. To z kolei doprowadziło do ogólnego wydłużenia (czy wręcz przewlekłości) poszczególnych postępowań, a w efekcie – do niewydolności całego systemu.
Zamiany proceduralne
Spośród proponowanych zmian proceduralnych zmierzających do usprawnienia postępowania dyscyplinarnego należą:
- doręczanie korespondencji w toku postępowania dyscyplinarnego, w tym wprowadzenie tzw. doręczenia zastępczego,
- wydłużenie terminów przedawnienia deliktów dyscyplinarnych
- modyfikację zasad sporządzania i doręczania uzasadnień orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne polegającą na tym, że w sprawach w których uwzględniono wniosek rzecznika dyscyplinarnego o wydanie orzeczenia i wymierzenie uzgodnionej z obwinionym kary dyscyplinarnej bez przeprowadzenia rozprawy oraz wniosek obwinionego o wydanie orzeczenia i wymierzenie mu określonej kary dyscyplinarnej, a także w sprawach, w których wymierzono karę upomnienia uzasadnienie nie będzie sporządzane z urzędu lecz na wniosek strony lub Ministra Sprawiedliwości złożony w terminie 14 dni od dnia doręczenia
- możliwość prowadzenia postępowania w przypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa obwinionego
- przesądzenie, że prawomocne orzeczenie w zakresie kary pieniężnej oraz kosztów postępowania stanowi tytuł egzekucyjny w rozumieniu art. 777 kpc.
Ujednolicenie przepisów
Ponadto w projekcie przewiduje się wprowadzenie szeregu zmian ujednolicających postępowania dyscyplinarne adwokatów oraz radców prawnych. Unifikacji zostaną poddane przykładowo:
- przesłanki odpowiedzialności dyscyplinarnej
- katalogi kar dyscyplinarnych
- kara łączna i orzeczenie łączne
- unormowania odnoszące się do instytucji tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych
- postanowienia, których przedmiotem są koszty postępowania dyscyplinarnego
Sprawniejsze dyscyplinarki adwokatów i radców - jest nowy projekt
Niestawiennictwo obwinionego lub jego obrońcy na rozprawę albo na wezwanie rzecznika dyscyplinarnego nie wstrzymuje rozpoznania sprawy, chyba że należycie usprawiedliwią oni swoją nieobecność - zakłada najnowszy senacki projekt ustawy.