Zbigniew L. wystąpił już po raz trzeci do sądu przeciwko swojej córce i byłej żonie o zaprzeczenie ojcostwa. Poprzednio w 1994 i 2008 r. sądy odrzucały bądź oddalały pozew jako sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (art.5 kc).
Tym razem ojciec złożył pozew po 19 latach od narodzenia córki, która już założyła własną rodzinę i rozpoczęła studia. Powodem złożeni pozwu – jak twierdzi Zbigniew L. – było uwolnienie się od obowiązku płacenia alimentów, choć suma jaką przekazywał córce nie jest wygórowana i wynosi 250 zł miesięcznie.
Sąd Okręgowy 26 stycznia 2012 r. stwierdził w wyroku, że Zdzisław L. w tracie trwania małżeństwa zainicjował zapłodnienie żony przez innego mężczyznę, gdyż sam był bezpłodny. Ponadto sąd stwierdził, że domaganie się zaprzeczenia ojcostwa narusza interes dziecka, który jest nadrzędny nad prawdą obiektywną.
Córka urodziła się w czasie trwania małżeństwa, wiec zachodzi domniemanie ojcostwa męża. Inną sprawą jest, że małżeństwo zostało rozwiązane poprzez rozwód w 1996 roku.
Sąd Okręgowy w Koninie odrzucił pozew jako rzecz osądzoną w poprzednich latach.
Zbigniew L. od tego wyroku złożył skargę kasacyjną, podkreślając, że nie ma tu zastosowania art.5 kc – zasady współżycia społecznego. A także, że poprzednie wyroki naruszają jego konstytucyjne prawo do życia rodzinnego i prawo do prywatności (czyli art.31 i 47 Konstytucji).
Adwokat pozwanych Aleksander Terpiński zwrócił uwagę na fakt, że okoliczności faktyczne i prawne nie zmieniły się, spraw została już rozstrzygnięta przez sądy w latach poprzednich. Jego zdaniem też nie zachodzi naruszenie praw osobistych i rodzinnych.
Sąd Najwyższy na rozprawie 7 marca 2013 r. uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.
Sędzia sprawozdawca Henryk Pietrzykowski podkreślił, że sąd okręgowy popadł w sprzeczność. Raz twierdził, że sprawa jest osądzona i stan faktyczny się nie zmienił, a innym razem – odnosi się merytorycznie – powołując zasady współżycia społecznego. Klauzula generalna, którą przyjął sąd zawarta w art.5 to przecież ocena merytoryczna sprawy.
Sąd Okręgowy przy ponownym rozpatrywaniu powództwa powinien – zdaniem SN – wziąć pod uwagę dopuszczalne terminy. Wszak Zbigniew L. mógł zaprzeczyć ojcostwu 6 miesięcy po narodzinach córki oraz do pełnoletniości córki. SN uważa, że art.5 kc może służyć do badania okoliczności , które zaszły po urodzeniu się dziecka. Ale też hierarchia wartości jest istotna: dobro dziecka wobec interesu ojca.
Sygnatura akt II CSK 411/12, wyrok z 7 marca 2013 r.
SN: zaprzeczenie ojcostwa po 19 latach od narodzin dziecka
Przy zaprzeczeniu ojcostwa sąd musi brać pod uwagę hierarchię wartości dobro dziecka i interes ojca, a także zasady współżycia społecznego stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 7 marca br.