Sprawa dotyczyła sporu między dwoma towarzystwami ubezpieczeniowymi: Compensą TU SA i Polskim Biurem Ubezpieczeń Komunikacyjnych.
Powód tj. Compensa załatwił bezpieczne holowanie uszkodzonego pojazdu po wypadku, a następnie dostarczył ubezpieczonemu auto zastępcze. Właściciel uszkodzonego samochodu wykupił wcześniej ubezpieczenie assistance w tym zakładzie. W wyniku świadczenia tych usług powód poniósł koszty w wysokości 688 zł. Wystąpił więc o zwrot tej sumy od ubezpieczyciela, w którym polisę OC miał sprawca wypadku.
Zasądzenie zwroty wydatków
Sąd pierwszej instancji - Sąd Rejonowy w Warszawie zasądził w styczniu 2016 r. od Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych, strony pozwanej, żądaną sumę tytułem zwrotu wydatków za dostarczenie pojazdu zastępczego. Przy czym sąd powołał się na art. 828 § 1 k.c. Według tego przepisu "jeśli w umowie nie zapisano inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela".
Wątpliwości sądu II instancji
Pozwany zaskarżył to orzeczenie, gdyż uznał, że powodowi nie należy się zwrot kosztów, bo nie poniósł żadnej szkody w swoim majątku.
Natomiast sąd drugiej instancji powziął wątpliwość; czy ubezpieczycielowi, który we własnym zakresie pokrył koszty najmu pojazdu w ramach umowy ubezpieczenia assistance, przysługuje na podstawie art. 828 § 1 kc roszczenie regresowe wobec ubezpieczyciela sprawcy szkody?
Regres przysługuje
Sąd Najwyższy podjął uchwałę, według której ubezpieczycielowi, który pokrył koszty najmu pojazdu zastępczego w ramach umowy ubezpieczenia assistance przysługuje na podstawie art. 828 kc roszczenie regresowe wobec ubezpieczyciela sprawcy szkody.
Jak wyjaśniał uchwałę sędzia Marian Kocoń kluczowym zagadnieniem było w tej sprawie odpowiedź, czy koszt poniesiony w związku z udostępnieniem pojazdu zastępczego stanowi cześć szkody komunikacyjnej. Jeśli tak, to trzeba wziąć pod uwagę, jak ta szkoda została naprawiona.
Szkoda komunikacyjna - powstała
Orzecznictwo opowiada się za przyjęciem, że mamy do czynienia ze szkodą. Nie ulega wątpliwości, że gdyby poszkodowana w wypadku komunikacyjnym sama wynajęła samochód zastępczy, to mogłaby domagać się od sprawcy szkody, a w konsekwencji od ubezpieczyciela od odpowiedzialności cywilnej - pokrycia tych kosztów. Skoro tak, to nie ma przeszkód , żeby taka osoba zawarła umowę ubezpieczenia assistance ( aby bezpośrednio nie narażać się na wydatki). Umowa assistance gwarantuje bowiem dostarczenie auta zastępczego.
Co do wykładni art. 828 kc, to są różne formy pokrycia szkody wobec osoby poszkodowanej, także w formie niepieniężnej, tylko w naturze. Brak szkody po stronie ubezpieczonego nie jest dobrym argumentem - podkreślił SN.
Sygnatura akt III CZP 74/16, uchwała 3 sędziów SN z 30 listopada 2016 r.
