Problem powstał w związku z przekształceniem spółki Chemik HB w Bydgoszczy, która była wierzycielem. Złożyła ona wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi zaocznemu, wydanemu przez Sąd Okręgowy w Poznaniu.
Przejście uprawnień na przeksztaconą spółkę
Wnioskodawca, spółka przekształcana ze spółki jawnej przekształconej o innej nazwie z siedzibą w Poznaniu otrzymała tytuł wykonawczy.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu rozpoznał zażalenie na postanowienie o oddaleniu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Jednak powziął wątpliwość, czy przekształcenie spółki handlowej w inną spółkę handlową powoduje przejście uprawnień wynikających z tytułu egzekucyjnego (w rozumieniu art. 788 § 1 kpc)?
Zgodnie z tym przepisem "jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym (..)".
Klauzula wykonalności - zbędna
Sąd Najwyższy podjął uchwałę, zgodnie z którą art. 788 § 1 kpc nie ma zastosowania w razie przekształcenia spółki handlowej w inną spółkę handlową na podstawie art. 551 § 1 ksh.
- W tej sprawie Sąd Najwyższy jeszcze się nie wypowiadał - wyjaśniał uchwałę sędzia Henryk Pietrzkowski. - Były dwie uchwały, lecz nie mogą być wykorzystane w tej sprawie, gdyż dotyczą innych problemów; połączenia banków ( indywidualny przedsiębiorca przekształcony w spółkę), a także utworzenia nowego podmiotu.
W omawianym wypadku jest ciągłość podmiotowa, nie powstaje nowa spółka, więc nie jest to sukcesja uniwersalna. A zatem, jeśli doszło do przekształcenia spółek i został wydany tytuł wykonawczy, to klauzula nie jest potrzebna - dodał sędzia sprawozdawca.
W praktyce wierzyciel powinien przedstawić komornikowi dane z KRS, że doszło do przekształcenia i pierwsza spółka została wykreślona. A komornik w takiej sytuacji nie powinien odmówić egzekucji.
Sygnatura akt III CZP 68/17, uchwała trzech sędziów z 29 listopada 2017 r.