Pozew do sądu wniósł Inspektor Izby Skarbowej w Szczecinie przeciwko Małgorzacie C. i przedsiębiorstwu D. PHU spółce z o.o. Dyrektor zażądał uznania za bezskuteczną umowy o podział majątku między małżonkami Wiesławem i Małgorzatą C., którą zawarto w 2006 roku oraz umowy spółki, do której małżeństwo wniosło 6 mln zł jako aport.
Zdaniem dyrektora Izby Skarbowej podpisanie tych umów zmierzało do uchylenia się od uiszczenia podatku akcyzowego przez Wiesława C., który w latach 2005-2006 zawierał umowy na dostawę towarów, ale nie odprowadzał akcyzy, a nawet nie składał deklaracji podatkowych.
Dyrektor wnosi skargę pauliańską
W 2005 r. kontrola podatkowa wydała w sprawie Wiesława C. 150 decyzji, a w 2008 r. nakazy zapłaty stały się wymagalne. Gdy wszczęto postepowanie karno-skarbowe, małżonkowie podzieli majątek, tak, że mąż przeniósł na żonę własność nieruchomości wraz z działalnością gospodarczą oraz trzy auta BMW i jeden samochód terenowy. Natomiast 2 września 2009 r. małżonkowie rozwiedli się. Izba Skarbowa wyegzekwowała jedynie 33 tys. 200 zł.
Dyrektor Izby Skarbowej wystąpił do sądu cywilnego ze skargą pauliańską. (art. 527 kc). Według tego przepisu "gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności."
Sąd unieważnia podział majątku
Sąd I instancji uwzględnił roszczenie powoda. Zdaniem sądu podział majątku wspólnego był bezskuteczny. Sąd zasądził od pozwanej zapłacenie zaległych podatków do sumy 6 mln zł. Zdaniem sądu wszystkie przesłanki skargi pauliańskiej zostały spełnione, tj. nastąpiło pokrzywdzenie wierzyciela czyli skarbu państwa, korzyść majątkowa otrzymała osoba bliska podatnikowi- dłużnikowi, żona wiedziała o długach męża itd. Co więcej podział majątku i przeniesienie składników majątku odbyło się pod tytułem darmym, to znaczy - mąż nic w zamian nie żądał. Okazało się, że syn państwa C. działał w tej nowej spółce jako prokurent. Uniknięto - zdaniem sądu - w ten sposób prowadzenia egzekucji.
Sąd Apelacyjny 1 sierpnia 2015 r. oddalił apelację małżeństwa C. całkowicie uwzględniając argumenty sądu I instancji. Wobec tego państwo C. wnieśli skargę kasacyjną. W skardze stwierdzili, że błąd sądów obu instancji polegał na tym, że nie uwzględniły one art. 29 ust.2 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym artykułem skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej.
Zdaniem skarżących skarga pauliańska została zastosowana niewłaściwie, gdyż nie może się nią posługiwać organ skarbowy dla wyegzekwowania podatków, gdyż wcześniej zastosował procedurę administracyjną.
SN: decyzja organu nie tamuje drogi sądowej
Zdaniem Sądu Najwyższego skarga kasacyjna jest nieuzasadniona i musi być oddalona. Powództwo dyrektora Izby i Prokuratorii Skarbu Państwa znajduje podstawę prawną. Sędzia Anna Owczarek zaznaczyła, że zasadność powództwa to jest co innego niż dopuszczalność drogi sądowej. Decyzja administracyjna o wyegzekwowaniu należności nie tamuje drogi sądowej w sądach powszchnych dochodzenia roszczeń publicznych.
- Dopuszczalna jest skarga pauliańska zastosowana do ochrony wierzytelności publicznych - powiedziała sędzia Owczarek. - Jest to zagadnienie cywilno-prawne rozstrzygane przez sądy cywilne - dodała.
Sygnatura akt II CSK SP 149/15, wyrok z 27 stycznia 2016 r.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Rozwód. Praktyczny komentarz. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Wzory pism
|