SN: ciężkiej choroby nie można traktować jako siły wyższej

Skutki w postaci poważnej choroby wywołanej wypadkiem drogowym zawinionym przez innego uczestnika ruchu nie mogą być uznane za działanie siły wyższej, ani też nie można cech takiej siły przypisać zdarzeniu (nieprawidłowemu zachowaniu uczestnika ruchu drogowego), które obrażenia te wywołało - uznał Sąd Najwyższy.

Żadne z nich nie wykazuje odpowiedniej przemożności, nie jest nieuchronne, ani nadzwyczajne i niemożliwe do przewidzenia.
W efekcie nie można traktować ciężkiej choroby jako siły wyższej, która uniemożliwia dochodzenie roszczeń, a w konsekwencji powinna zatrzymać bieg przedawnienia, na okres kiedy chory nie jest w stanie domagać się realizacji przysługujących mu praw.
Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 marca 2012 r., V CSK 165/11, LEX nr 1213430.
Sąd Najwyższy oparł swoje stanowisko na koncepcji obiektywizacji siły wyższej, zgodnie z którą do zdarzeń uznawanych za działanie siły wyższej zalicza się zdarzenia zewnętrzne, nieuchronne, nadzwyczajne, niemożliwe do przewidzenia.
W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Najwyższy przypomniał, że nieuchronność jest konsekwencją nadzwyczajności zjawiska. Może też wynikać z niemożności jego przewidzenia w danym układzie stosunków. Aby więc określone zjawisko mogło być uznane za działanie siły wyższej musi być nadzwyczajne i w konsekwencji nieuchronne oraz w danym układzie stosunków niemożliwe do przewidzenia, czyli innymi słowy "przemożne". Należy je uznać za takie, jeżeli ze względu na tkwiącą w nim moc oddziaływania nie było przed nim, a ściślej - przed jego skutkami, żadnej obrony. Zdarzenia wykazujące tę właściwość tradycyjnie ujmuje się w trzy grupy: klęski żywiołowe (vis naturalis), akty władzy (vis imperii) i działania zbrojne (vis armata).
Zdaniem Sądu, nie powinna nasuwać wątpliwości niemożność zaliczenia do trzeciej grupy takich działań ludzkich, których nieodwracalność spowodowana jest tylko ich nagłością; przykładem może być wjechanie rowerzysty pod samochód lub niespodziewany, zaskakujący innego kierowcę manewr samochodem. Z podobnych względów za przejaw siły wyższej nie może być też uznane wbiegnięcie pod samochód dzikiego zwierzęcia lub spłoszenie się konia spowodowane nadjeżdżającym pojazdem mechanicznym. W działaniach takich nie tkwi "przemożna" moc oddziaływania, która według przyjmowanej na tle prawa polskiego koncepcji obiektywnej, jest niezbędną cechą siły wyższej.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line