Autor książki pt. Służebność przesyłu w prawie polskim przypomina, że Właściciele nieruchomości nie chcieli godzić się na ustanawianie służebności gruntowych służących korzystaniu z cudzej rzeczy dla celów inwestycji przesyłowych. Skutkowało to formułowaniem wygórowanych, nieuzasadnionych rynkowo żądań świadczeń pieniężnych z tytułu umownego ustanowienia służebności gruntowych. To z kolei wywoływało opór przedsiębiorstw infrastrukturalnych.
Podkreślali oni, że wykonywali konstytucyjne zadania publiczne w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów. Oczekiwali zatem uprawnień do korzystania z właściwych relacjom publicznoprawnym instrumentów subordynacyjnych w tych sytuacjach, gdy zawodziły instrumenty koordynacyjne. Efektem tej kolizji interesów były trudności w realizacji inwestycji infrastrukturalnych niezbędnych do osiągania celów publicznych.
Skutkiem takiej oceny – zauważa autor książki – była nowelizacja ustawy z 30 maja 2008 roku. Jednak już po paru latach jej obowiązywania okazało się, że potrzebne są w niej kolejne zmiany. Zdaniem autora regulacja ta nie odpowiada potrzebom wynikającym ze stosunków faktycznych. Ustawodawca pominął potrzeby w zakresie obiektywnego ustalania wartości świadczenia pieniężnego na poziomie akceptowalnym przez strony oraz uzyskania pewności dostępu do cudzych nieruchomości na trasie przebiegu inwestycji przesyłowych, co w obu przypadkach powinno być zrobione przed podjęciem decyzji inwestycyjnych.
- Ta materia, wobec nieskuteczności mechanizmów polubownych w warunkach konfliktu interesów, nadaje się do ingerencji ustawodawcy, który powinien ustalić kompromis lub, jeśli jest to niemożliwe, rozstrzygnąć władczo na rzecz tego interesu, który jest preferowany z racji wyższych niż tylko interes indywidualny – twierdzi Piotr Lewandowski.
W opublikowanej przez wydawnictwo Wolters Kluwer monografii przedstawiono nową instytucję prawa cywilnego - służebność przesyłu - w ujęciu systemowym, z uwzględnieniem wpływu regulacji prawnych zawartych w przepisach szeregu ustaw pozakodeksowych. Obok ustaleń wykładni doktrynalnej wykorzystano również ustalenia wykładni sądowej zawarte w orzecznictwie Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych.
Jak podkresla autor, czytelnicy będą mogli zapoznać się z omówieniem takich zagadnień, jak m.in.:
• zakres swobody umów w przypadku umownego ustanawiania służebności przesyłu,
• skutki prawne odmowy zawarcia umowy, które odbiegają od powszechnych przekonań w tym zakresie,
• skutki prawne niewykonywania służebności przesyłu,
• wynagrodzenie z tytułu służebności przesyłu.
Zdaniem autora publikacja jest skierowana do właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości gruntowych, przedsiębiorców infrastrukturalnych, pracowników komórek urzędów gminnych zajmujących się nieruchomościami gminnymi, pracowników Lasów Państwowych zajmujących się gospodarką nieruchomościami leśnymi, a także do sędziów sądów powszechnych, radców prawnych, adwokatów i notariuszy.
