Sąd Okręgowy w Świdnicy powziął wątpliwość prawną, rozpoznając sprawę sędzi w stanie spoczynku Aleksandry M.-P. Stanęła ona przed sądem dyscyplinarnym z powodu spowodowania wypadku drogowego ściganego z art. 178a kodeksu karnego. Immunitet sędziowski został sędzi uchylony w I instancji przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu. Drugą instancją była Izba Dyscyplinarna, rozwiązana 15 lipca 2022 r. Zdążyła jednak jeszcze uchylić sędzi immunitet. 

Artykuł 18 ustawy o SN stanowił, że w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy sędziemu, w stosunku do którego wydany został przez Sąd Najwyższy, w składzie którego brał udział sędzia Izby Dyscyplinarnej, prawomocny wyrok dyscyplinarny lub podjęta została uchwała prawomocnie zezwalająca na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, przysługuje wniosek o wznowienie postępowania.

 

Wznowienie jest niemożliwe 

Sąd Okręgowy w Świdnicy powziął na tym tle wątpliwość: Czy co do sędziego, wobec którego zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej wydano uchwałą Izby Dyscyplinarnej, a po wejściu w życie przepisu ustawy zmieniającej sędzia nie skorzystał z możliwości złożenia wniosku o wznowienie postępowania - zapadła skuteczna zgoda uprawnionego organu na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej?

- Wskazany termin na złożenie takiego wniosku upłynął - przypomniał na posiedzeniu Izby Karnej prokurator Prokuratury Krajowej Dariusz Kuberski. Jego zdaniem, w istocie pytanie powinno brzmieć, czy istnieje możliwość dalszego orzekania w tej sprawie. Zwłaszcza, gdy zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego udzielił organ niebędący sądem. Czy skuteczna zgoda na ściganie zapadła? - Paradoksalnie odpowiedź jest twierdząca, gdyż żaden środek od uchwały Izby Dyscyplinarnej SN nie został wniesiony - wskazał.

 

Izba Dyscyplinarna to nie sąd

Sąd Najwyższy jednak odmówił podjęcia uchwały, gdyż powołany art. 18 ustawy o SN nie był i nigdy nie będzie zastosowany, z powodu upływu terminu na wniesienie wniosku. - W kwestii interpretacji art. 18 nie ma wątpliwości, przepis jest jasny - wyjaśniał sędzia przewodniczący Jerzy Grubba. - Pani sędzia nie skorzystała z okazji wznowienia postępowania. Postępowania immunitetowego nie wznowiono. 

W konkluzji SN stwierdził za ETPCz i uchwałą trzech połączonych Izb SN z 23 stycznia 2020 r., że Izba Dyscyplinarna sądem nie była. Teraz sąd pytający musi odpowiedzieć, czy jest przesłanka do ścigania sędziego. 

Uchwała Izby Karnej SN z 16 października 2024 r., sygn. I KZP 1/24

Zobacz w LEX: Sędzia bezstronny, czyli obiektywny > >