Powód domagał się wyłączenia sędziego na podstawie art. 49 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z nim sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie. Wskazał równocześnie, że sędzia ma za zadanie rozstrzygać w sposób wyważony i obiektywny. Poza kwestią poglądów i przynależności do Stowarzyszenia podnosił też, że zna sędziego, odkąd byli asesorami.
Czytaj: Uchwała SN: Możliwy wniosek o wyłączenie sędziego przy rozpoznawaniu sprawy o wyłączenie >>
Aktywny w wypowiedziach i działaniu
Powód wskazywał, że sędzia jest aktywny stowarzyszeniowo i odznaczany.
W uzasadnieniu wniosku wymieniał m.in. sygnowanie apeli w sprawie wykonania orzeczeń trybunałów europejskich i systemu powołań sędziów oraz te dotyczące zaprzestania działania Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. W końcu wskazał też na stanowisko w przedmiocie legalności powołania prokuratora Jacka Bilewicza na p.o. prokuratora krajowego.
- Występująca rozbieżność stanowisk w ww. zakresie jest tak znacząca, że - w ocenie powoda - będzie miała wpływ na postawę sędziego referenta i uzasadnia brak możliwości zachowania przez niego bezstronności - zaznaczył.
Zobacz w LEX: Wyłączenie sędziego na wniosek strony (okoliczności wywołujące wątpliwość co do bezstronności) >
Ważne, jak sędziego oceniają
Sąd do wniosku się przychylił, przypominając równocześnie, że o możliwości wyłączenia sędziego od rozpoznania sprawy nie decyduje samo odczucie strony co do jego bezstronności, bo musi ono zostać uzasadnione w okolicznościach sprawy. Ciężar uprawdopodobnienia wystąpienia takich okoliczności spoczywa natomiast na stronie wnoszącej o wyłączenie sędziego.
Zastrzegł, że Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia jest organizacją zawodową, a nie polityczną.
- Sama przynależność do danego stowarzyszenia nie świadczy o braku obiektywizmu i niezawisłości sędziego - zaznaczył. Zwrócił jednak uwagę, że w odbiorze społecznym przynależność taka może się kojarzyć z określonymi poglądami, które mogą stać w sprzeczności z roszczeniem dochodzonym np. w niniejszej sprawie. Przywołał też wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 lipca 2004 r., który wskazał, że "nakaz zachowywania zewnętrznych znamion niezawisłości dowodzi, że ważne jest nie tylko to, by sędzia orzekający w sprawie zachowywał się zawsze rzeczywiście zgodnie ze standardami niezawisłości i bezstronności, lecz także, by w ocenie zewnętrznej zachowanie sędziego odpowiadało takim standardom i było jako takie postrzegane".
Z kolei 13 grudnia 2005 r. Trybunał Konstytucyjny wskazywał, że przy rozpatrywaniu wniosku o wyłączenie sędziego ważne jest też to "czy dla postronnego obserwatora, a także z punktu widzenia strony, zachodzą wystarczające okoliczności, które mogą budzić wątpliwości co do bezstronności sędziego".
Zobacz w LEX: Skład sądu orzekającego w przedmiocie odrzucenia wniosku o wyłączenie sędziego >
Urzeczywistnienie prawa do sądu
Sąd stoi na stanowisku, że istnieją podstawy do uwzględnienia wniosku o wyłączenie sędziego. W uzasadnieniu przypomina też, że instytucja wyłączenia sędziego urzeczywistnia prawo do sądu wynikające z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
- Wyłączenie sędziego powinno uwzględniać także okoliczności budzące wątpliwości w odbiorze społecznym co do bezstronnego orzekania przez sędziego - podsumowuje.
Wzory dokumentów - LEX:
- Wniosek sądu właściwego o wyznaczenie sądu równorzędnego >
- Postanowienie o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego (iudex suspectus) >
- Wniosek o wyłączenie sędziego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.