Dane - które uzyskało Prawo.pl - dotyczą liczby załatwionych przez sądy i sędziów rejonowych spraw, nie obejmują danych dotyczących wpływu. A jak mówią nieoficjalnie sędziowie to jeden z czynników, który mógł wpłynąć na takie a nie inne wyniki. Kolejna kwestia to m.in. ubiegłoroczny lockdown, kiedy to rozpatrywano głównie sprawy z katalogu pilnych, a rozprawy nie były wyznaczane. - Do tego dochodzą problemy kadrowe w sekretariatach, to że wiele osób w okresie epidemii chorowało, ale też to, że np. do rozpraw online sądy się dopiero przyzwyczajają - mówi nieoficjalnie sędzia z Warszawy.   

Z drugiej jednak strony statystyki pokazują, że spadek "załatwianych" spraw był już widoczny w 2019 r., ale w zdecydowanie mniej skali - o 373 317 spraw. 

Czytaj: Mobbing sądów nie oszczędza, pracownicy mówią dość>>

Największe spadki w sprawach cywilnych

Z danych wynika, że największy spadek załatwianych spraw był w wydziałach cywilnych (dane bez EPU_- w porównaniu z 2019 r. w 2020 o 438 613 spraw, następnie w wydziałach karnych - o 243 532 spraw. Tu trzeba nadmienić, że w wydziałach cywilnych sędziowie rozpatrzyli w sumie (dane bez EPU) 1 341 204 sprawy (w 2019 r. 1 779 817, a w 2018 1 952 220). Ze statystyk wynika, że sędzia cywilny załatwił w 2020 r. ok. 545 spraw (bez EPU), w 2019 - 718, w 2018 ok. 794. 

- Na to poza pandemią mogła mieć też wpływ reforma procedury cywilnej z 2019 r. Sądy cywilne w wielu sprawach się "przyblokowały" nie wiedząc jak je rozstrzygać - dodają rozmówcy Prawo.pl. 

 

Z kolei jeśli chodzi o wydziały karne - w 2018 jeden sędzia załatwił średnio ok. 833 spraw, w 2019 ok. 820, w 2020 - 727. Sędziowie karniści podkreślają jednak, że w ich przypadku odczuwalne było zmniejszenie się wpływu spraw, szczególnie w mniejszych sądach. - Był lockdown, ludzie siedzieli w domu. Zmniejszyła się liczba np. kradzieży, włamań, mniej było wypadków drogowych - wskazują.  

Nieznaczny, ale wzrost nastąpił przykładowo w sprawach w wydziałach gospodarczych upadłościowych. W 2018 r. sędzia średnio załatwił w nich ok. 271 spraw, w 2019 - ok. 355, w 2020 - blisko 358. W sumie w 2020 r. w tych wydziałach załatwiono 37 404 sprawy. 

Z kolei w wydziałach gospodarczych (dane nie obejmują EPU i spraw rejestrowych) rozpatrzono w 2020 r. - 190 055 (jeden sędzia załatwił średnio - 336,9 spraw), w 2019 - 259 773, w 2018 - 266 172.

Czytaj: Wydziały rodzinne nad przepaścią - braki kadrowe, wypalenie zawodowe sędziów​>>

Pierwsza fala COVID-19 - masowe odwoływanie spraw

Warto przypomnieć raport Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka opublikowany w październiku 2020 r., który miał pokazać jak wiosenny lockdown wpłynął na pracę wybranych 10 sądów okręgowych: w Białymstoku, w Gdańsku, w Katowicach, w Krakowie, w Łodzi, w Poznaniu, w Rzeszowie, w Warszawie, dla Warszawy-Pragi w Warszawie, we Wrocławiu. I tak z uzyskanych danych wynikało, że już w marcu 2020 roku liczba rozpraw/posiedzeń była niższa względem marca 2019 roku. Przykładowo w samym Sądzie Okręgowym w Warszawie w sprawach cywilnych odbyło się w marcu 2020 roku 1 160 rozpraw/posiedzeń, podczas gdy w marcu 2019 roku było ich 2 863 - odnotowano więc ponad dwukrotny spadek. Podobna sytuacja miała miejsce w Sądzie Okręgowym w Poznaniu - w marcu 2020 roku odbyło się tam 824 rozpraw/posiedzeń w sprawach cywilnych, a rok wcześniej w tym samym okresie 2 057.

Najlepsza sytuacja była w sprawach karnych, ale w ocenie autorów raportu to efekt tego, że wiele spraw z tej kategorii znalazło się w katalogu spraw pilnych (rozpatrywanych mimo zamrożenia pracy sądów). Tylko w Sądzie Okręgowym w Warszawie przeprowadzono ich w kwietniu 2020 roku 381, a w Sądzie Okręgowym w Rzeszowie w tym samym okresie 586. 

Czytaj: Koronawirus "zamraża" coraz więcej sądów - sprawy spadają z wokand do końca listopada>>

"Liderami" wśród odwoływanych były sprawy gospodarcze i z zakresu prawa pracy. Z przeprowadzonych analiz wynika m.in., że najwięcej rozpraw/posiedzeń odwoływano w okresie kwiecień-maj 2020. W marcu 2020 roku w Sądzie Okręgowym w Katowicach odwołano 868 rozpraw/posiedzeń w sprawach cywilnych, podczas gdy w kwietniu 2020 roku już 1139. W Sądzie Okręgowym w Warszawie - w marcu odwołano 1882 spraw, w kwietniu już 2583 (kwiecień 2020). 

Kolejną ciekawą kwestią jest to, że w wielu sądach okręgowych w tym okresie odwoływano w znacznej liczbie rozprawy/posiedzenia w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz sprawach gospodarczych. Przykładem takich sądów są: Sąd Okręgowy w Warszawie (w samym kwietniu 2020 roku odwołano 1047 rozpraw/posiedzeń w sprawach gospodarczych) czy Sąd Okręgowy w Krakowie. Z kolei w czerwcu rozpoczęło się nadrabianie zaległości. 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.