Sąd okręgowy, działając jako sąd odwoławczy, uchylił wyrok sądu rejonowego w sprawie o zapłatę. Z orzeczeniem tym nie zgodziła się powódka, która w zażaleniu skierowanym do Sądu Najwyższego wniosła o uchylenie wyroku sądu odwoławczego.
Dopuszczalne "uchylenie"
Sąd Najwyższy uznał wniesione zażalenie za skuteczne i uchylił zaskarżony wyrok sądu okręgowego. Sąd Najwyższy przypomniał, że sąd odwoławczy tylko w niektórych przypadkach jest władny uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania. W świetle art. 386 § 4 k.p.c. poza wypadkami określonymi w § 2 i 3 sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Nie można rozszerzająco interpretować przepisów proceduralnych w tym przedmiocie. Takie stanowisko jest ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Przedstawił je w szczególności Sąd Najwyższy w postanowieniu II CZ 141/12 (LEX nr 1288649) oraz w postanowieniu z 7.03.2013 r. w sprawie II CZ 193/12 (LEX nr 1314408).
"Nierozpoznanie istoty sprawy"
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego zgodnie wynika, że nierozpoznanie istoty sprawy, o jakim mowa w powołanym wyżej przepisie, ma miejsce gdy sąd pierwszej instancji zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania pozwu lub zarzutów merytorycznych przeciwstawionych zgłoszonemu roszczeniu. Tymczasem w analizowanej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca. Sąd okręgowy, który podjął wadliwą decyzję o uchyleniu wyroku, przyjął, że sąd rejonowy nie przeprowadził pełnego postępowania dowodowego. Błędem sądu rejonowego miało być w szczególności zaniechanie dopuszczenia dowodów zgłoszonych przez pozwanego, a więc dowodu z ksiąg rachunkowych i opinii biegłego. Sąd Najwyższy podkreślił, że z analizy akt wynika, iż sąd rejonowy przeprowadził w toku postępowanie te dowody, które uznał za istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia. Sąd pierwszej instancji poczynił szczegółowe ustalenia w sprawie. To, że sąd okręgowy uznał za konieczne przeprowadzenie innych dowodów nie powinno było skłonić go do uchylenia zaskarżonego orzeczenia. Konieczność uzupełnienia postępowania dowodowego nie uzasadniała wydania takiego wyroku przez sąd okręgowy. Sąd okręgowy mógł przecież "sam" przeprowadzić te dowody w postępowaniu odwoławczym, skoro w procedurze cywilnej obowiązuje tzw. system pełnej apelacji.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 18.01.2018 r., sygn. akt V CZ 93/17, LEX nr 2449680.