Opinię taką Fundacja przedstawiła w swoich uwagach do rządowego projektu zmian w ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych.
Ich autorzy zauważają, że projekt ustawy usuwa szereg przeszkód utrudniających realizację przez władze publiczne obowiązku zapewnienia lokali socjalnych i lokali zamiennych, a także zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych o niskich dochodach, co należy w sposób jednoznaczny ocenić pozytywnie. Krytycznie oceniają jednak planowane w ustawie obniżenie standardu ochrony przed eksmisją na bruk. Projekt dopuszcza takie eksmisje w zimie oraz pozbawia ochrony przed eksmisją osoby szczególnie wrażliwe (kobiety w ciąży, osoby z niepełnosprawnością itp.).
- Projektowana ustawa stwarza dla ustawodawcy szansę uwzględnienia szeregu zastrzeżeń podnoszonych przez HFPC od dłuższego czasu w odniesieniu do ochrony przed eksmisją na bruk lokatorów tzw. mieszkań mundurowych oraz przepisów dotyczących pomieszczenia tymczasowego. Ufamy, że na dalszych etapach procesu ustawodawczego uwagi w tym zakresie zostaną uwzględnione – zauważa Adam Ploszka, prawnik HFPC.
Możliwa "eksmisja na bruk na raty"
HFPC zgłosiła zastrzeżenia także do zmian w przepisach o pomieszczeniu tymczasowym, do którego następuje eksmisja osoby nieposiadającej prawa do lokalu socjalnego. W opinii podkreślono, że zgodnie z obowiązującym prawem wymogi takiego pomieszczenia spełnia m.in. garaż samochodowy, a więc jest dopuszczalna eksmisja do tego typu miejsc. Choć stosowanie instytucji pomieszczenia tymczasowego w założeniu miało zapobiegać eksmisji na bruk, w praktyce celu tego nie realizuje. - Ustawa pozwala bowiem na dokonywanie tzw. „eksmisji na bruk na raty" – czytamy w opinii.
- Opiniowane przez nas przepisy budzą wątpliwość w zakresie ich zgodności z prawem do mieszkania a także z prawem do godności jednostki – stwierdza Adam Ploszka, prawnik HFPC. - Naszym zdaniem ich uchwalenie może stanowić naruszenie konstytucji – dodaje.
Rząd proponuje osłabienie ochrony przed „eksmisją na bruk”
Projektowane przez rząd zmiany w ustawie o ochronie lokatorów dopuszczają eksmisje w zimie oraz pozbawiają ochrony przed eksmisją osoby szczególnie wrażliwe. Według Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka ta nowelizacja może być sprzeczna z konstytucją.