Nowelizację przygotowano w związku z koniecznością dostosowania niektórych przepisów ustawy o VAT do nowego rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, które zacznie obowiązywać od 1 lipca 2011 r.
Dodatkowo – w ramach tej noweli – wprowadzono kilka innych zmian, w tym m.in.:
- doprecyzowano katalog odpadów przetwarzalnych, które są objęte tzw. mechanizmem odwróconego obciążenia. Mechanizm ten, zmieniający system naliczania i odliczania VAT w obrocie złomem, polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia tego podatku ze sprzedawcy na nabywcę, obowiązuje od 1 kwietnia 2011 r. Obecnie proponuje się – z uwagi na brak definicji ustawowej złomu – określenie katalogu towarów, których dostawa objęta będzie ww. mechanizmem odwróconego obciążenia. Dzięki temu uniknie się sporów interpretacyjnych, gdyż jednoznacznie będą wynikać z przepisów przypadki, w których osobą zobowiązaną do rozliczenia VAT będzie nabywca, a nie sprzedawca. Ponadto rozszerzono stosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia o takie towary, jak m.in.: zużyte akumulatory elektryczne, odpady szklane i gumowe oraz odpady z tworzyw sztucznych. Oznacza to, że katalog, w porównaniu do stanu prawnego obowiązującego przed wejściem w życie wskazanych zmian, będzie szerszy i nie będzie dotyczył tylko złomu metali. Takie rozwiązanie wyeliminuje patologie w obrocie surowcami wtórnymi, które skutkują uszczupleniami budżetowymi oraz zakłócają konkurencję gospodarczą;
- uproszczono rozliczenia dokonywane w walucie obcej (tj. zasady dotyczące sposobu przeliczania kursów walut obcych) przez podatników świadczących usługi wstępu na imprezy masowe, np. Euro 2012. Obecnie kurs danej waluty przeliczany jest – co do zasady – na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego w VAT. Nowe rozwiązanie zakłada, że wartość transakcji będzie można również przeliczyć zgodnie z przepisami obowiązującymi przy obliczaniu wartości celnej, tj. po kursie ustalonym w przedostatnią środę miesiąca - w oparciu o bieżące kursy średnie wyliczane i ogłaszane przez NBP - i co do zasady obowiązującym przez cały następny miesiąc. W znacznym stopniu ułatwi to rozliczenia dokonywane w walucie obcej przez podatników świadczących usługi wstępu na imprezy masowe (np. w ramach Euro 2012);
- uproszczono rejestrację i rozliczanie podatku VAT przez podmioty zagraniczne świadczące w Polsce okazjonalne przewozy drogowe osób pojazdami zarejestrowanymi za granicą. Nowe rozwiązania przewidują m.in. możliwość skorzystania przez podmioty zagraniczne świadczące ww. usługi z uproszczonej rejestracji w zakresie identyfikacji podatkowej dla celów podatku VAT (podmioty takie byłyby zwolnione z obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego dla celów podatku VAT na zasadach ogólnych, nie podlegałyby również obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników). Wskazane zmiany powodują, iż konieczna jest również nowelizacja ww. ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o transporcie drogowym.