Prof. Irena Lipowicz przypomina w swoim piśmie, że w Polsce od kilku lat trwa debata nad regulacją zagadnień związanych ze sferą bioetyki. I podkreśla, że przyjęta w 1997 roku w Oviedo Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny: Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie (Europejska Konwencja Bioetyczna) określa minimalny standard ochrony poszanowania praw jednostki. Oznacza to, że w ramach porządków krajowych dopuszczalne są normy prowadzące do osiągnięcia wyższego poziomu gwarancji praw jednostki.

RPO przypomina też, Rada Ministrów już niejednokrotnie deklarowała podjęcie działań zmierzających do ratyfikacji Konwencji, w szczególności po rozważeniu całokształtu zagadnień związanych z regulacjami biomedycznymi w Polsce w kontekście zgodności ze wspomnianym aktem przez Zespół ds. Konwencji Bioetycznej. Miało to zadośćuczynić potrzebie analizy stanu zastanego oraz pozwolić na poznanie perspektyw osiągnięcia kompromisu we wrażliwych społecznie i etycznie kwestiach biomedycznych. - Biorąc pod uwagę fakt, że prace tego zespołu zostały zwieńczone w listopadzie 2008 roku publikacją raportu, który zawierał szczegółowe rekomendacje odnośnie do omawianego procesu, wydaje się że już najwyższy czas powrócić do tej dyskusji – czytamy w wystąpieniu RPO.
Rzecznik przypomina również, że w 2008 r. opublikowany został raport Zespołu ds. Konwencji Bioetycznej dotyczący zgodności regulacji biomedycznych w Polsce z Konwencją. Również Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN w zakresie nauk genetycznych wezwał do podjęcia działań legislacyjnych, które doprowadzą do szczegółowego określenia statusu i zasad ochrony genomu ludzkiego, praw pacjenta korzystającego ze świadczeń z zakresu diagnostyki i poradnictwa genetycznego oraz zasad ich ochrony, standardów udzielania świadczeń z zakresu diagnostyki i poradnictwa genetycznego, w tym genetycznych badań prenatalnych i preimplantacyjnych, testów prognostycznych oraz badań przesiewowych, zasad określających warunki oraz granice dopuszczalności komercyjnych testów badań genetycznych. Zdaniem Rzecznika szczegółowych regulacji wymaga kwestia oświadczeń pro futuro, dopuszczalność macierzyństwa zastępczego - surogacji, ochrona informacji genetycznej. Niepełna regulacja kwestii związanych z ochroną praw i wolności człowieka w kontekście zastosowań biologii i medycyny może mieć negatywne konsekwencje w sferze społecznej. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o udzielenie informacji dotyczących stanowiska Rządu w sprawie ratyfikacji Konwencji, z uwzględnieniem aktualnego stanu prac nad zapowiadanym dostosowaniem polskiego systemu prawnego do standardów konwencyjnych.
Zdaniem RPO, Konwencja, jako wiążący instrument prawny, ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu gwarancji w większości kwestii związanych z bioetyką i prawem medycznym, a w perspektywie stworzenie solidnego fundamentu dla konstrukcji spójnego systemu prawnej ochrony człowieka. - Konwencja z pewnością nie rozwiąże wszystkich istotnych problemów w dziedzinie bioetyki, ale jej ratyfikacja może stworzyć podwaliny, na których będziemy budować spójną regulację prawa medycznego – pisze prof. Irena Lipowicz w wystąpieniu do premiera.

RPO zwraca się do premiera z prośbą o udzielenie wyjaśnień w tej sprawie, z uwzględnieniem aktualnego stanu prac nad zapowiadanym dostosowaniem polskiego systemu prawnego do standardów konwencyjnych oraz przyjętego przez Rząd kalendarza tych działań, a także listy inicjatyw legislacyjnych związanych z prawem medycznym.

Źródło: RPO

Więcej na ten temat>>>>