Rzecznik w swoim piśmie zauważa, że zawarta w art. 216 ust. 2 pkt 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami regulacja prawna przyznaje możliwość ubiegania się o zwrot nieruchomości nabytych przez Skarb Państwa na podstawie ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Zdaniem RPO przepis ten jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim wyłącza możliwość odpowiedniego stosowania przepisów art. 136 i następnych ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości wobec nieruchomości nabytych na rzecz gminy, na podstawie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości.
- Obecne zróżnicowanie prowadzi do sytuacji, w której możliwość żądania zwrotu nieruchomości wywłaszczonej na podstawie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości mają tylko podmioty wywłaszczone na rzecz Skarbu Państwa. Właściciele nieruchomości, którzy na podstawie tej ustawy zostali pozbawieni własności nieruchomości na rzecz gminy w drodze decyzji o wywłaszczeniu bądź na podstawie umowy, zostali z niezrozumiałych względów, pozbawieni przez ustawodawcę możliwości żądania zwrotu nieruchomości - pisze Rzecznik do ministra. Według RPO,rozwiązanie to jest niezgodne z zasadą, że w razie niewykorzystania nieruchomości na cel publiczny aktualizuje się obowiązek jej zwrotu, wypływający z art. 21 ust. 2 Konstytucji RP.
Rzecznik zwraca się do ministra z prośbą o podjęcie ewentualnych działań legislacyjnych, których celem byłoby wprowadzenie regulacji umożliwiającej ubieganie się o zwrot nieruchomości nabytych przez gminy na podstawie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości.