Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) opublikowała czwarty raport o Polsce. Przewodniczący ECRI, Nils Muiznieks, stwierdził, że choć nastąpił postęp w niektórych obszarach, jednak nadal niepokoi pojawianie się wypowiedzi o charakterze rasistowskim i antysemickim, brak całościowego antydyskryminacyjnego prawodawstwa. Przedmiotem zainteresowania raportu jest również marginalizacja Romów.
Raport pozytywnie ocenia inicjatywy podjęte przez Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania zmierzające do zwalczania rasizmu i związanych z nim form dyskryminacji. Wytypowani prokuratorzy zostali wyznaczeni do zajmowania się przestępstwami o charakterze rasistowskim. Sędziowie i policja są specjalnie szkoleni w tym zakresie oraz stworzono wojewódzkie centra wsparcia dla ofiar.
Zdaniem autorów opracowania program na rzecz społeczności romskiej w Polsce jest ważnym krokiem w rozwiązywaniu problemów mieszkaniowych, zdrowotnych i problemów zatrudnienia. Stowarzyszenia Romów uczestniczą w jego rozwijaniu i wdrażaniu. Podjęto istotne działania w celu zwalczania dyskryminacji na tle etnicznym i narodowościowym w obszarze edukacji; obejmuje to rekrutację asystentów edukacyjnych dla niektórych zmarginalizowanych grup oraz eliminację specjalnych klas szkolnych dla Romów.
Jednak komisję Rady Europy niepokoi fakt, że istnieją jeszcze w Polsce postawy dyskryminacyjne. W niektórych grupach politycznych i wpływowych mediach tolerowany jest antysemityzm. - Rasizm wśród fanów piłki nożnej, w tym groźby kierowane do czarnoskórych zawodników oraz brutalne odniesienia do Holocaustu, stanowią poważny problem, który musi zostać rozwiązany zarówno przez władze, jak i przez PZPN oraz kluby piłkarskie. Niektóre skrajnie prawicowe organizacje bez przeszkód prowadzą swą działalność. Trzeba niewątpliwie zahamować mowę nienawiści w publikacjach i w internecie. Sądy mają tu ważną rolę do odegrania, należy też budować zaufanie do KRRiT oraz jej zdolności rozstrzygania skarg w zakresie standardów etycznych - piszą autorzy raportu. I dodają, że nie istnieje ani wyczerpujące prawodawstwo w sferze antydyskryminacyjnej, ani niezależny, wyspecjalizowany organ ds. przeciwdziałania rasizmowi i dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry, język, religię, obywatelstwo, pochodzenie narodowe lub etniczne. Nie ma niezależnego mechanizmu rozstrzygania skarg na policję.
W swoim Raporcie ECRI opracowało wiele zaleceń dla rządu RP. Trzy z nich wymagają szybkiego wdrożenia i będą przedmiotem oceny w czasie wizyty ECRI za dwa lata:
- przedstawienie parlamentowi całościowej ustawy antydyskryminacyjnej;
- zapewnienie, że niezależny organ będzie miał wszytkie uprawnienia, jakie powinno mieć ciało wyspecjalizowane w zwalczaniu rasizmu i dyskryminacji rasowej, zgodnie z Zaleceniami Ogólnymi ECRI nr 2 i 7;