Skarżący sędzia wniósł skargę na przewlekłość postępowania przez Sądem Najwyższym. Wniósł ponadto o stwierdzenie przewlekłości przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz przekazanie jego skargi do rozpoznania - Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Skarżący żądał również niezwłocznego podjęcia zawieszonego postępowania i cofnięcia pytania prawnego przedstawionego Trybunałowi Konstytucyjnemu postanowieniem z dnia 15 grudnia 2022 r.
Zbędne pytanie do TK
W uzasadnieniu skarżący sędzia zarzucił, że Sąd Najwyższy dopuszcza się przewlekłości postępowania, oczekując na udzielenie odpowiedzi przez Trybunał Konstytucyjny na przedstawione pytanie prawne. W ocenie skarżącego przedstawienie pytania było zbędne i mając charakter pozorny, zmierzało jedynie do przedłużenia postępowania przed Sądem Najwyższym.
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zgłosił swój udział w sprawie oraz wniósł o oddalenie skargi w całości.
W uzasadnieniu wskazano, że w sprawie były podejmowane odpowiednie czynności do jej rozpoznania, a zwłaszcza został wyznaczony termin posiedzenia na 15 grudnia 2022 r. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wskazał, że subiektywne przekonanie skarżącego o braku podstaw do wystąpienia z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego nie daje podstaw do cofnięcia pytania i podjęcia zawieszonego postępowania.
Realia sprawy i aktywność stron
Należy podkreślić, że przewlekłość postępowania zachodzi wówczas, gdy postępowanie jest długotrwałe, prowadzone rozwlekle i trwa ponad konieczność wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych niezbędnych do rozstrzygnięcia, będących w związku przyczynowym z działaniem lub bezczynnością sądu, a zatem zwłoka w dokonaniu czynności jest nieuzasadniona. Należy rozważyć nie tylko okres zaniechania jej dokonania, ale także konkretne realia sprawy i jej kontekst sytuacyjny. Czas trwania postępowania wyznaczany jest nie tylko poprzez czynności sądu, ale także przez aktywność stron.
Na potrzeby tego postępowania dokonano analizy akt sprawy:
- Odwołanie skarżącego od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa wpłynęło do Sądu Najwyższego 19 września 2022 r. ,
- 22 września 2022 r. sprawę przydzielono sędziemu Oktawianowi Nawrotowi.
- 4 października 2022 r. sędzia sprawozdawca zarządził doręczenie kopii odwołania Prezesowi Sądu Okręgowego w Elblągu, celem zawiadomienia go o postępowaniu. Zarządzono także zawiadomienie o składzie wyznaczonym do rozpoznania sprawy.
- 9 listopada 2022 r. wyznaczono termin posiedzenia niejawnego na dzień 15 grudnia 2022 r.
- 15 grudnia 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu następujące pytanie prawne: czy to, że nie przysługuje odwołanie sędziego do Krajowej Rady Sądownictwa od poddziału czynności w sposób skutkujący zmianą zakresu obowiązków sędziego, w szczególności przeniesieniem do innego wydziału sądu, jest zgodne z art. 45 ust. 1 oraz z art. 2 Konstytucji RP?
- 15 maja 2024 r. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, wniósł o przyspieszenie rozpoznania sprawy przez Trybunał Konstytucyjny.
W ocenie Sądu Najwyższego całościowa ocena analizowanego postępowania nie może prowadzić do wniosku, że jest ono prowadzone przewlekle.
Subiektywne przekonanie o niezasadności pytania
Odnosząc się do argumentacji zawartej w uzasadnieniu skargi, Izba Kontroli podkreśliła, że subiektywne przekonanie skarżącego o niezasadności zadanego pytania prawnego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie ocenia czy wywołane odwołaniem skarżącego postępowanie nie jest prowadzone w sposób przewlekły. Sąd ten nie zastępuje sądu rozpoznającego sprawę główną.
W świetle art. 179 par 3 k.p.c. podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu. Czynności podejmowane przez strony, a niedotyczące tych przedmiotów, wywołują skutki dopiero z chwilą podjęcia postępowania.
W realiach analizowanej sprawy nie można zatem mówić o przewlekłości po stronie Sądu Najwyższego. Skoro postępowanie jest zawieszone, to nie można mówić o bezczynności sądu. Skorzystanie przez sąd z ustawowych uprawnień nie może powodować negatywnych konsekwencji w postaci zarzutu prowadzenia postępowania w sposób przewlekły. Podkreślenia wymaga także to, że Sąd Najwyższy zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o przyspieszenie rozpoznania sprawy.
Oceniając czynności Sądu Najwyższego, trzech sędziów Izby kontroli Nadzwyczajnej orzekło, że były one podejmowane w sposób terminowy i nie można określać je jako nadmiernie wydłużonych.
W składzie zasiadali: sędzia Adam Redzik (przewodniczący), sędzia Grzegorz Pastuszko oraz Tomasz Przesławski (sędzia sprawozdawca)
