Podsekretarz stanu w MSZ Henryka Mościcka-Dendys w czasie przesłuchania przed Wielką Izbą oświadczyła w imieniu władz polskich, że "sytuację na granicy polsko-białoruskiej za element zabiegów podjętych przez dwa wrogie kraje, a mających na celu "instrumentalizację imigracji", w celu ataku na "suwerenność, integralność terytorialną i porządek publiczny". Co więcej - dotyczyło to również innych krajów: Litwy, Łotwy i Finlandii. Przedstawiciele władz Finlandii uczestniczyli w przesłuchaniach jako strona trzecia.
Wielka Izba ETPCz podejmuje najważniejsze decyzje kształtujące standardy ochrony praw człowieka w Europie. Fakt, że Trybunał zdecydował się na jej rozpoznanie w tym składzie, pokazuje wagę tego postępowania w kontekście ochrony praw człowieka w Europie.
Dostęp do adwokata
Sprawa (R.A. i inni przeciwko Polsce) dotyczy 32 obywateli i obywatelek Afganistanu, którzy w sierpniu 2021 r. przekroczyli w sposób nieuregulowany granicę polsko-białoruską. Zostali zatrzymani przez polskie służby, które uniemożliwiły im opuszczenie terenu przygranicznego, podczas gdy władze białoruskie powstrzymywały ich od powrotu do Białorusi. Cudzoziemcy „utknęli” na granicy, bez odpowiedniego dostępu do wody, jedzenia, opieki medycznej czy schronienia. Ich wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej zostały zignorowane przez polskie władze, podobnie jak zalecenia ETPCz, by zapewnić im dostęp do pomocy prawnej.
Afgańczyków reprezentują adwokat Małgorzata Jaźwińska oraz radca prawny Agata Bzdyń. W pierwszej rozprawie weźmie udział i zabierze głos zarówno strona skarżąca, jak i oskarżeni - czyli polskie władze - reprezentowane przez przedstawicielki Ministerstwa Spraw Zagranicznych: podsekretarz stanu Henrykę Mościcką-Dendys, Agnieszkę Kozińską-Makowską oraz Agatę Rogalską-Piechota. Obu stronom będą towarzyszyć ich doradcy. Podczas posiedzenia głos zabiorą również: pełnomocnik Komisarza Praw Człowieka Rady Europy oraz pełnomocnik rządu Finlandii.
– W dobie rosnących wyzwań związanych z bezpieczeństwem, skuteczne zarządzanie granicami może i musi być zgodne ze standardami praw człowieka, zapewniającymi cudzoziemcom dostęp do procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową. Polska się z tego obowiązku nie wywiązuje. Potwierdził to Trybunał w innej sprawie, M.K. i inni przeciwko Polsce, uznając, że systemowe odmowy dostępu do procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową utrzymywały się na polskich przejściach granicznych w 2021 r., co obserwujemy do dziś – komentuje adw. Małgorzata Jaźwińska, ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej, reprezentująca skarżących.
Czytaj w LEX: Demenko Anna, Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy >
Złamanie konwencji
Skarżący zarzucają Polsce złamanie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w tym naruszenie ich prawa do życia i zasady non-refoulement, zakazu nieludzkiego i poniżającego traktowania oraz zbiorowych wydaleń.
Sprawa ta została zakomunikowana Polsce w 2021 r., a 25 czerwca 2024 r. została przekazana do rozpatrzenia przez Wielką Izbę. Oznacza to, że sprawa jest analizowana przez 17 sędziów Trybunału (zamiast 7 wchodzących w skład Izby). Wielka Izba rozpatruje sprawy, które obejmują bardzo poważne kwestie dotyczące stosowania Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i jej protokołów dodatkowych. Sprawa przed ETPCz toczy się, gdy w polskim Sejmie procedowana jest nowelizacja ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP, wprowadzająca tzw. „zawieszenie prawa do azylu”, czyli taktykę zastosowaną przez polskie władze w Usnarzu.
Cena promocyjna: 75.6 zł
|Cena regularna: 84 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 63 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
