Podczas niedawnego spotkania z przedstawicielami NRA prof. Adam Bodnar, minister sprawiedliwości, powiedział, że zwrócił się do Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego o rozważenie postulatów Adwokatury dotyczących przepisów regulujących możliwość przeszukania pomieszczeń adwokatów i adwokatek oraz stosowania wobec nich środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia wykonywania zawodu.

Przypomnijmy, że Komisja Kodyfikacyjna w tzw. ustawie naprawczej zaproponowała, by zażalenie na postanowienie sądu o zwolnieniu adwokata z tajemnicy zawodowej wstrzymywało jego wykonanie do momentu rozpoznania sprawy przez II instancję.   

Czytaj: Przeszukanie u adwokata wymaga szczególnych rozwiązań - NRA postuluje zmiany w prawie >>

Adwokaci liczą na realizacje postulatów  

- Bardzo mnie cieszy, że minister sprawiedliwości zwrócił się do Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, celem rozważenia postulatów NRA, dotyczących zmian w zakresie przeszukań pomieszczeń zajmowanych przez adwokatów i stosowania środka zapobiegawczego w postaci zawieszania adwokatów w wykonywaniu zawodu. To są istotne elementy, które wzmacniają gwarancję niezależności zawodu adwokata w Polsce. Mam nadzieję, że powstanie konkretny projekt, który stanie się obowiązującym prawem, a to będzie skutkować tym, że zakończy się instrumentalne wykorzystywanie instytucji zawieszania adwokatów w wykonywania zawodu przez prokuratora - mówi Prawo.pl Przemysław Rosati, prezes NRA.

Jak zaznacza, chodzi o kwestie mocno ingerujące w wykonywanie zawodu przez adwokata, dlatego powinien zajmować się nimi niezawisły sędzia, a nie prokurator. - Bardzo mnie też cieszy zapowiedź wdrożenia dyrektywy UE dotyczącej praw osób zatrzymanych - a konkretnie przepisów zapewniających adwokata, radcę prawnego dla każdej osoby, która jest zatrzymana. Znane są powszechnie przypadki, kiedy ktoś wpadał w wiry wymiaru sprawiedliwości, a następnie po kilkunastu latach okazywało się, że jest niewinny. A jednym z elementów, które przesądzały o tym, że musiał przez to przejść było niezapewnienie mu dostępu do adwokata na etapie zatrzymania. Bardzo też się cieszę, że postulaty Adwokatury w tym zakresie, które znalazły się w naszych petycjach, według deklaracji MS mają być zrealizowane już w przyszłym roku - dodaje.

Czytaj w LEX: Przeszukanie i zatrzymanie rzeczy u doradcy podatkowego >

Czytaj: Prokurator nie sięgnie już tak łatwo po tajemnicę zawodową >>

Na stole adwokacki projekt

Adwokacki projekt w tym zakresie był gotowy już w 2021 r., jego autorem jest właśnie prezes Rosati (wówczas kandydował na prezesa NRA). Propozycja obejmuje m.in. zmianę w art. 222 k.p.k., tak by po par. 2 dodać par. 3 w brzmieniu: "Przed rozpoczęciem przeszukania pomieszczenia lub miejsca zamkniętego, należącego do adwokata albo będącego w jego posiadaniu, należy o zamierzonym przeszukaniu zawiadomić dziekana właściwej okręgowej rady adwokackiej i dopuścić go lub osobę przez niego wskazaną do udziału w tej czynności".

Projekt dotyczy też sposobu zawieszania w wykonywaniu zawodu adwokata w postępowaniu karnym. NRA postuluje dodanie po art. 276a k.p.k. art. 276b k.p.k. W projektowanym par. 1 proponuje się, by zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w wykonywaniu zawodu w stosunku do oskarżonego będącego adwokatem, mogło nastąpić tylko na mocy postanowienia sądu. Środka tego nie stosowałoby się, jeżeli czyn będący przedmiotem zarzutu nie ma związku z wykonywaniem zawodu adwokata.

- Przeniesienie na sąd uprawnienia do zastosowania tego środka zapobiegawczego wobec adwokata powoduje, że organem procesowym stosującym ten środek jest niezależny sąd, w skład którego wchodzi niezawisły sędzia – niezaangażowany w realizację funkcji ścigania i oskarżania - uzasadniono. Z kolei w par. 2 zaproponowano, by w postanowieniu o zastosowaniu tego środka zapobiegawczego określić czas jego trwania, a ponadto oznaczyć termin, do którego ma trwać. Okres ten miałby być nie dłuższy niż trzy miesiące.

Czytaj w LEX: Przeszukanie w kodeksie postępowania karnego >

Co więcej, w projekcie wskazano elementy, jakie powinien zawierać wniosek o zawieszenie adwokata w wykonywaniu zawodu - m.in. wymienienie dowodów wskazujących na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo, dowody stwierdzające okoliczności przemawiające za istnieniem zagrożeń dla prawidłowego toku postępowania oraz określonej podstawy stosowania tego środka zapobiegawczego i konieczności jego stosowania.

Czytaj w LEX: Niewykonywanie zawodu przez adwokata, zawieszenie wykonywania zawodu radcy prawnego, rzecznika patentowego i doradcy podatkowego a możliwość występowania we własnej sprawie sądowej w przypadkach objętych przymusem adwokacko-radcowskim >