Patrycja Rojek-Socha: Czym podyktowana jest potrzeba nowelizacji Prawa o Adwokaturze?
Henryk Stabla: Wynika głównie z tego, że Prawo o Adwokaturze jest z 1982 roku i poza niewielkimi korektami choćby w zakresie dostępu do zawodu, wpisu na listę aplikantów adwokackich, niewiele się w nim zmieniało . A rok 1989 stworzył przecież nowe realia, związane z zupełną zmianą w życiu gospodarczym. Powinno to prowadzić do zmian regulacji prawnych związanych z zasadami wykonywania zawodu adwokata, zakresu zadań samorządu adwokackiego. Po 1989 r. powstały przecież regulacje dotyczące innych samorządów zawodowych. I korzystając z tych doświadczeń, w powiązaniu z pojawiającymi się w praktyce trudnościami w wykonaniu podstawowych zadań ,w szczególności na poziomie izb adwokackich, staramy się teraz, tymi propozycjami, usprawnić działanie samorządu.
Czytaj: Adwokatura przygotowuje zmiany - chce lepiej dyscyplinować członków i zadbać o dochody>>
Co dokładnie się zmieni?
Dodane zostaną chociażby - w projektowanych zmianach naszej ustawy - źródła finansowania samorządu. To nie będą tylko składki adwokatów na rzecz izb, udział izb w pokrywaniu wydatków budżetowych NRA, ale również inne źródła, które są wymieniane w innych regulacjach dotyczących samorządów zawodowych, a których u nas zabrakło - np.dotacje, darowizny, dochody z własnej działalności.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej adwokata lub radcy prawnego za niewłaściwe prowadzenie sprawy sądowej >
Co można rozumieć pod pojęciem „dochody z własnej działalności”?
Takim źródłem przychodów mogą być szeroko rozwijające się usługi mediacyjne, w których uczestniczą adwokaci. Mediacja staje się w coraz szerszym zakresie sposobem łagodzenia i rozstrzygania różnego rodzaju sporów, także dotyczących wewnętrznych spraw między adwokatami czy w postępowaniach dyscyplinarnych, skargowych między adwokatem a stroną. Rozwinięte zostały też przepisy dotyczące działalności samorządu tj. jego zadań ustawowych.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Warunek uznania wydatków za „niezbędne” w przypadku realizacji czynności poza miejscem zamieszkania lub siedzibą obrońcy z urzędu >
Może Pan podać przykłady?
Brakowało przepisów umożliwiających podejmowanie przez samorząd działań na rzecz ochrony zawodu adwokata i godności tego zawodu, a taka potrzeba istnieje chociażby w kontekście rozwijającego się rynku usług prawniczych oferowanych przez podmioty inne, niż adwokaci czy radcy prawni - co niejednokrotnie znalazło odzwierciedlenie w różnego rodzaju publikacjach. Kolejna kwestia to wprowadzenie instytucji samopomocowych. Już w ubiegłym roku przewidywaliśmy, że to może być konieczne.
![Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. Problemy praktyczne [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/20525/978-83-8187-873-9_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 135 zł
|Cena regularna: 135 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Chodzi oczywiście o wsparcie dla adwokatów?
Dla adwokatów, aplikantów adwokackich ale też dla pracowników kancelarii, pracowników organów adwokatury, izb adwokackich a także innych osób spoza adwokatury, którzy takiej pomocy potrzebują z uwagi na wiek czy stan zdrowia. Ostatnie kilka miesięcy pokazało jak bardzo jest to potrzebne. Te propozycje związane są np. z powołaniem fundacji, które będą miały takie zadania. Podobne zapisy znalazły się zresztą w ustawie o izbach lekarskich, która reguluje działanie samorządu lekarskiego i jest nowsza, bo pochodzi z 2009 r.
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność cywilna i karna za zarażenie koronawirusem >
Wróćmy do zapisów dotyczących ochrony godności zawodu adwokata. Jaka miałaby tu być rola samorządu?
Chodzi o to, żeby samorząd, a nie tylko sam adwokat, mógł podejmować działania mające na celu obronę nie tylko indywidualnych, ale i zbiorowych interesów członków samorządu adwokackiego. Chcemy też poszerzyć pola aktywności adwokackiej, tworzyć warunki do rozstrzygania sporów w drodze polubownej lub mediacyjnej.
Czyli?
Przykładowo, przy izbach lekarskich czy radcowskich mogą powstawać ośrodki mediacyjne. Takich zapisów brakuje jednak w naszej ustawie. Czas je wprowadzić.
Czy to przygotowanie do opracowywanych zmian w Kodeksie etyki adwokackiej? Przypomnijmy, że proponowany jest zapis, w myśl którego adwokat byłby zobowiązany do informowania klienta o różnych możliwościach rozstrzygnięcia sporu.
W takim kontekście z pewnością tak, bo chodzi o to, by regulacje dotyczące naszego zawodu były spójne. W projekcie noweli Prawa o adwokaturze, przy regulacjach dotyczących postępowań dyscyplinarnych przewidujemy, że rzecznik czy sąd dyscyplinarny będzie mógł kierować sprawę do postępowania mediacyjnego.
Są też rozwiązanie bardziej techniczne.
Tak, np. przewidujące, że będzie możliwość powołania zastępcy skarbnika czy na poziomie okręgowej czy Naczelnej Rady Adwokackiej. A to jest bardzo potrzebne, bo skarbnik przy czynnościach dotyczących spraw majątkowych adwokatów, jest osobą bez której nie może być podejmowana żadna decyzja. Wystarczy jego krótka nieobecność i to paraliżuje możliwość podejmowania działań w zakresie majątku adwokatury czy rozporządzeń majątkowych.
Czytaj w LEX: Doręczenia w postępowaniach sądowych w dobie COVID-19 (koronawirusa) >
Czy zostanie też uregulowana kwestia niepłacenia składek adwokackich?
Są to zapisy doprecyzowujące możliwość zawieszenia a nawet skreślenia z listy adwokata, który niesumiennie odnosi się do swoich obowiązków. Chodzi też o ochronę tych, którzy z tych obowiązków wywiązują się rzetelnie. Podstawą byłoby niepłacenie składek samorządowych lub z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Takie rozwiązania znalazły się np. w ustawie o radcach prawnych - istnieje tam możliwość skreślenia z listy po 12 miesiącach niewywiązywania się z tego obowiązku. U nas tego nie ma.
Kolejna kwestia dotyczy ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jej zapisami organ wieloosobowy - np. 15 członków okręgowej rady adwokackiej - powinien cały reprezentować jednostkę i podpisywać sprawozdania finansowe. Chcemy w naszej ustawie wskazać, że mogą to robić osoby uprawnione do reprezentacji jednostki. To uprości i ułatwi procedury. Ten projekt nie jest żadną rewolucją, nie obciąży budżetu państwa, nie wymaga uzgodnień w naszej ocenie uzgodnień międzyresortowych, nie pozostaje w sprzeczności z regulacjami unijnymi. Ma - powtarzam - usprawnić i uporządkować działania samorządu adwokackiego.
Czytaj: Innowacje, specjalizacja, klient - kancelarie tak widzą szansę na przetrwanie C OVID-19>>
Jak będą wyglądały dalsze prace nad tym projektem?
Wydaje mi się, że w pierwszej kolejności powinniśmy podjąć rozmowy z organem nadzorczym, którym niewątpliwie jest Ministerstwo Sprawiedliwości. I myślę, że jest ono zainteresowane tym, by samorząd działał dobrze i w oparciu o realne rozwiązania ustawowe. Liczymy na to, że znajdziemy zrozumienie w tym zakresie. Tym bardziej, że podobne przepisy znajdują się w ustawach innych samorządów zawodowych.
A kiedy jest szansa na rozpoczęcie procesu legislacyjnego?
Chciałbym by nastąpiło to jak najszybciej. Nad tymi rozwiązaniami pracowałem przez dłuższy czas, a COVID-19 częściowo to opóźnił. Ostateczna decyzja należy oczywiście do Prezydium NRA.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
